Alsnog natuurcompensatie aanleg Tweede Maasvlakte

In 2008 ging rijke onderwaternatuur voor de kust van Zuid-Holland en Zeeland verloren door de aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam. Het nieuwe industriegebied werd er simpelweg bovenop gestort. In de verleende natuurvergunning voor de Tweede Maasvlakte staat de harde voorwaarde dat dit natuurverlies wordt gecompenseerd in de Voordelta: een groot Natura 2000-gebied voor de kust van Zuid-Holland en Schouwen-Duivenland. Deze verplichte compensatie is echter na 15 jaar nog niet gerealiseerd.

De natuurcompensatie zou worden gerealiseerd door in de Voordelta een bodembeschermingsgebied in te stellen ter grootte van tien keer de omvang van de Tweede Maasvlakte. In dit bodembeschermingsgebied zou minder gevist worden met sleepnetten om onderwaternatuur de kans te geven te herstellen. Uit onderzoek is gebleken dat in de praktijk er van bodemrust geen sprake is. Met name garnalenvisserij is er de afgelopen 14 jaar juist flink toegenomen.

Natuurorganisaties hebben jarenlang geprobeerd om hierover nieuwe afspraken te maken met de overheid. Omdat dit niets opleverde en er ook geen uitzicht was op een concreet resultaat zijn zij uiteindelijk naar de rechter gestapt. De rechter gaf de natuurorganisaties in november vorig jaar gelijk. Conform de uitspraak van de rechter heeft de minister nu besloten om bodemberoerende visserij alsnog te verbieden in het bodembeschermingsgebied.

De natuurorganisaties zijn blij met dit besluit, maar betreuren dat de overheid niet veel eerder de verantwoordelijkheid nam om haar verplichtingen na te komen. Teo Wams, directeur natuurbeheer Natuurmonumenten: “Alleen door totale rust krijgt het oorspronkelijk rijke bodemleven in de Voordelta de kans om zich te herstellen. Het besluit om bodemberoerende visserij te verbieden is een belangrijke stap en we zijn blij dat de minister dit nu ook zo ziet. Maar zandwinning en het ingraven van kabels heeft ook impact op de onderwaternatuur. Wij blijven dan ook pleiten voor een zeereservaat waarin de natuur volledig met rust wordt gelaten, zoals oorspronkelijk ook het plan van de Nederlandse overheid was.”

In een zeereservaat is geen plaats voor commerciële visserij en andere vormen van bodemberoering. Er worden geen kabels gegraven, zand gewonnen noch bagger gestort. Op enkele plekken waar niet kan worden gevist – zoals rond de Brouwersdam – is al zichtbaar wat een rijke natuur dit oplevert. Hier herstelt de natuur zich richting de oorspronkelijke soortenrijkdom met wel 150 soorten op de zeebodem, zoals natuurlijke riffen van oesters- en mosselbanken met sponzen, anemonen, kreeftachtigen, schelpkokerwormen en allerhande bijbehorend zeeleven. In zo’n rijke biotoop ontstaat een kraamkamer voor veel soorten; trekvissen, zeevogels en grotere zeezoogdieren profiteren daar van mee.

De zeven natuurorganisaties die in 2021 naar de rechter stapten zijn naast Vogelbescherming Natuurmonumenten, Wereld Natuur Fonds, Stichting Duinbehoud, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Stichting De Noordzee en de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland. Gezamenlijk zijn ze deze zaak gestart omdat jaren van overleg niets opleverden. Het besluit van de minister is genomen in lijn met de rechterlijke uitspraak. Er loopt nog een hoger beroep tegen de uitspraak dat van invloed kan zijn op dit besluit.

Hier staat de uitspraak van Rechtbank Midden Nederland.