Korhoen in de hoofdrol
Geplaatst op 30 oktober 2020
Onlangs verscheen het elfde boek van de Belg Achilles Cools; De Liereman. Behalve als auteur is Cools vooral bekend als kunstschilder en vanwege zijn passie voor kauwen (‘de kauwenman’). ‘De Liereman’ is een roman, waarin de hoofdpersoon als balletdanser door het leven gaat. Zijn nog grotere passie is de natuur en in het bijzonder het natuurreservaat De Liereman.
Het boek is fictie, maar het natuurreservaat De Liereman bestaat echt. Kunnen we er ook heen?
“Het is een openluchtmuseum net buiten Oud-Turnhout met vijfentwintig kilometers paden, waar je kan fietsen, wandelen, ontdekken. Je hoeft er geen inkom te betalen! Ik woon hier middenin.”
De Liereman is niet alleen een natuurreservaat, maar ook de Vlaamse streeknaam voor het korhoen?
“Omwille van de staart bij baltsende korhanen, die lijkt op het muziekinstrument lier, worden ze ook lieremannen genoemd. Dit reservaat was gekend voor zijn vele korhoenders. Helaas is dit verleden tijd. Hij is het vergeten icoon en de prins van de heide, tevens het symbool van de harde strijd voor het behoud van de Kempen, waar de Liereman in ligt. In mijn roman neemt deze vogel een van de grote verhaallijnen in.”
Je beschrijft de teloorgang van het natuurreservaat in de loop der jaren. Is dat ook fictie?
“Helaas niet. Ons landschap is totaal veranderd en niet altijd ten goede. De hoofdfiguur in mijn roman heeft evenveel tegenslagen als onze ecosystemen. Dat loopt helemaal parallel met de ups en downs die ons landschap moest ondergaan. Soms ging het goed, maar meestal was het toch verliezen. Het gaat om een levensverhaal van de laatste 60 jaar. Over mijn generatie die verantwoordelijk is voor deze nederlaag. Maar ik blijf wel hoop op verbetering houden.”
Welke vogelsoorten zag je in de loop der jaren verdwijnen in de Belgische Kempen?
“Te veel om op te noemen!”
Zijn er nieuwe soorten voor in de plaats gekomen?
“Er zijn altijd verschuivingen geweest, soorten die komen en die verdwijnen. Maar nu gaat het allemaal heel snel. Er zijn nieuwkomers, dat wel. Zowel soorten die zich op een natuurlijke manier uitbreiden, alsook soorten die door de mens worden geholpen om op nieuwe plaatsen terecht te komen. Het klimaat speelt zeker een rol, en ook de reizende mens tussen continenten speelt mee. Helaas verdwijnen er meer soorten dan er nieuwe komen.”
Wat was je motivatie om dit verhaal in fictie te gieten?
“Ik wilde de geschiedenis van onze natuur - en dierenbescherming brengen in een verhaal, zodat de lezer geen saaie lectuur door moet ploeteren, maar meegesleept wordt in een waarachtige story, en steeds geconfronteerd wordt met de werkelijkheid. Op deze manier is er nog weinig geschreven over die onderwerpen. Het wordt dan toegankelijk voor een ruimer publiek, het is geen nicheboek. Ik ervaar nu al dat het boek helemaal uitgelezen wordt door mensen die niet per se veel met de natuur bezig zijn. Door deze roman krijgen ze veel informatie en gaan ze misschien nadenken. Ze kunnen er iets uit leren en hun gedrag aanpassen, wie weet. Dan heeft het boek nog een boodschap, wat niet eens mijn bedoeling was.”
Hoe zie de toekomst voor de natuur mondiaal en voor de Lage Landen in het bijzonder?
“Ik blijf optimistisch, ook al staan we voor een afgrond waar geen einde aan is. We moeten niet doorgaan, we kunnen het tij keren. Met veel goede wil kunnen we aan onze toekomst werken en onze natuur redden, ook al is er veel compleet verloren. Als we het nu niet doen is het misschien te laat. We hebben ook al zoveel moois verwezenlijkt, maar we moeten dit met z'n allen willen. Iedereen moet zich bewust zijn dat we deel uitmaken van een groter geheel, dat we afhankelijk zijn van onze natuur. En dat we niet de enige soort zijn. Pas dan kunnen we respect opbrengen voor de ander.”
De Liereman, auteur Achilles Cools, Uitgeverij Atlanta, 322 pag. ISBN 798-94-6404-194-9, prijs € 15,00.
