Hallucinerende roofvogeltrek in Georgië beleven

Het groepje Vogelbescherming-leden dat vorig jaar meeging, vond de arenden het meest spectaculair. En dat waren ze ook. De reizigers hadden er ook wat geluk bij. De week ervoor werden de vogels tegen gehouden door een slechtweerfront. Toen wij aankwamen, bracht een opklaring ze op de vleugels en barstte de trek uitbundig los.

De roofvogels maken gebruik van opstijgende warme lucht, thermiekbellen. Ze zijn het openbaar vervoer van roofvogels. In grote bellen winnen groepen van honderden zwarte wouwen hoogte. Om later vergezeld te worden door steppebuizerds. Dan een eerste arend. Is het een schreeuwarend? Een bastaardarend? De verschillen zijn subtiel, maar na een tijdje in Batumi en uitleg van de ervaren gids krijg je dat onder knie.

Hebben de vogels voldoende hoogte, dan glijden ze weer een stuk verder tot de volgende bel. Sommige zie je alleen ver weg, andere komen vlak over je hoofd.

Het kan hard gaan met aantallen in Batumi. Een paar duizend arenden en tienduizenden zwarte wouwen en steppebuizerds. Dat krijgt zelfs de meest ervaren vogelaars stil.

 ’s Avonds wordt de dag aan een tafel beklonken met Georgische overdaad. De ene toast na de andere wordt uitgebracht volgens lokaal gebruik onder leiding van de toastmaster, de tamada. Op vogels, het leven, de liefde. Vogels beschermen was nog nooit zo mooi. Het leven is goed.

De reis wordt begeleid door Johannes, één van de oprichters van de Batumi Raptor Count. BRC werd opgericht door een groepje vrienden uit Vlaanderen en Nederland. De meesten studeerden iets biologisch, allen waren ze fanatiek vogelaar en niet vies van een beetje avontuur.

Geruchten deden de ronde over een sterke concentratie passerende vogels, waarbij vogels uit het Oost-Europees vasteland langs de Kaukasus en Zwarte zee in een soort geografische ‘trechter’ belanden en daardoor in een dichte stroom passeren. Bij de Georgische kuststad Batumi ‘her-ontdekten’ ze deze massale roofvogeltrek.

En besloten om die minutieus in kaart te gaan brengen. Intussen is BRC verantwoordelijk voor een goudmijn aan vogeltrekgegevens. Het geschatte aantal wespendieven dat ten westen van de Oeral zou leven, moest zelfs naar boven worden bijgesteld. Omdat er in Batumi meer langs vlogen, dan we het bestaan van vermoedden…

Maar beschermen door te reizen, hoe zit dat? Georgië kampt met een probleem: de intensieve jacht op doortrekkende roofvogels. Uit verveling, voor de ‘sport‘ en voor de pot. Vooral wespendieven worden door een deel van de bevolking gegeten. De wespendieven eten geen vlees, of kadavers, maar larven, broed en honing van wilde bijen en wespen. Ze schijnen zoetig te smaken.

In een land waarin een deel van de bevolking behoorlijk zelfvoorzienend leeft, vormt de  eindeloze stroom roofvogels een welkome bron van vlees. Batumi Raptor Count probeert, samen met de Georgische natuurbeschermingsorganisatie Sabuko, om deze jacht in te dammen. En dat heeft succes: door de toeristen krijgen de roofvogels economische waarde. In veel dorpen verschuift de focus nu van schieten, naar beschermen en genieten. Door af te reizen naar Georgië ben je onderdeel van deze verandering. En door af te reizen met Vogelbescherming, steun je ook direct de campagnes van deze twee goede doelen.

(Foto's Lars Soerink)