Fotohut van de maand 'De uilen van Barchem'

Op het erf van een boerderijtje even buiten Borculo woont een paar steenuilen. Ze broeden er al vele jaren in een nestkast, die in een oude walnotenboom is bevestigd. In de kleine ruige wei bij de nestboom worden de steenuilen vanuit een hut gefotografeerd. De omgeving oogt van zichzelf al heel natuurlijk, maar de verhuurder van de hut heeft de fotoset ‘opgeleukt’ met een aantal fotogenieke attributen die geheel in de sfeer passen. Om steeds wisselende en aantrekkelijke foto’s te kunnen maken, worden de attributen frequent gewisseld.

Behalve de steenuilen scharrelt tijdens ons bezoek een familie net uitgevlogen koolmezen rond en verschijnt een kleurrijke gekraagde roodstaart geregeld in beeld.

Vanuit de hut is elke hoekje goed te overzien en te fotograferen. Om hier te zitten en te genieten van de weldadige rust is al een belevenis op zich. Maar rust wordt ons weinig gegund. Twee uitgevlogen jonge steenuilen verkennen de omgeving en vragen continue om (onze) aandacht. Terwijl de camera’s klikken houdt pa of ma het kroost nauwlettend in de gaten. Het levert mooie plaatjes op. Naast onze hut verblijven collega-fotografen Desiree en Sigrid in een tweepersoons camouflage tent. Ze hebben het net zo druk als wij en ook zij beleven een prachtige middag.

De hut van hout biedt ruimte aan twee personen. Gemakkelijke stoelen bieden enig comfort. Om te fotograferen kun je gebruik maken van een aanwezig robuust sledesysteem, waar je je eigen statiefkop opschroeft. Daardoor heb je een stabiele ondergrond en ben je toch heel flexibel. Omdat de uilen gewend zijn aan de aanwezigheid van fotografen kunnen er naast de hut een of twee tentjes geplaatst worden, zodat er maximaal vier fotografen tegelijkertijd aan het werk kunnen. In de tentjes heb je een statief nodig.

Omdat de steenuilen zo vertrouwd zijn met de fotografen hebben de vogels geen enkele gêne om te poseren. Soms zitten ze op drie meter afstand voor je neus, zodat je je super lange telelens misschien beter thuis kunt laten. Hoewel, je weet nooit wat er verderop onverwachts in beeld verschijnt. Dus neem toch maar mee…

De locatie en hut verdienen **** op een schaal van vijf.

Hans Menop die de hutten onder de naam Noctuanaturehides verhuurt, heeft nog meer voor u in petto. Op het erf van zijn agrarisch bedrijf in Barchem broedt al meer dan dertig jaar een paar kerkuilen. Niet steeds dezelfde vogels natuurlijk, maar kerkuilen horen bij Hans Menop als haren op een muis. De vogels broeden in een nestkast op de hooizolder van een van de schuren. Die zolder is sfeervol ingericht met attributen die je op en om een oude boerderij aantreft. De kerkuilen verschijnen geregeld ten tonele, vertonen hun natuurlijke gedrag en laten zich veelvuldig fotograferen.

Op een bijgebouw tegenover de boerenschuur (dit om elke kans op verstoring te voorkomen) is een riante fotohut gebouwd. Je kijkt uit op de zolder en kunt de kerkuilen op ooghoogte fotograferen. Op de zolder branden daglichtlampen. Hans heeft eindeloos veel tijd (lees geduld) en energie gestoken om de uilen te laten wennen aan de lichtinstallatie. Dit is voortreffelijk gelukt. De kerkuilen gaan gewoon door met hun leven en trekken zich in het geheel niets aan van het licht. Een unieke kans om het natuurlijke gedrag van kerkuilen te fotograferen. Dat wil zeggen. De beleving om zo dicht bij zulke bijzondere vogels te zijn geeft je kippenvel, zodat de kans groot is dat je aanvankelijk vergeet om foto’s te maken.

Een avond en nacht bij de kerkuilen maakt diep indruk en leert je veel over het natuurlijke gedrag. Tijdens ons bezoek zijn de eerste jongen uitgevlogen. Ze zijn druk bezig de zolder te verkennen en fanatiek met het doen van vliegoefeningen. Niet altijd even behendig. Ze sissen, blazen en schudden met hun koppen als spoken in de nacht. Geregeld komen de ouders aanvliegen met een muis, die door de jongen gretig aanvaard wordt. Dit laatste helaas buiten de camera. Op de achtergrond klinkt voortdurend de alarmroep van een merel en ergens in de verte roept een steenuil. Een onvergetelijke avond.

De locatie en hut verdienen ***** op een schaal van vijf.

We krijgen bij Vogelbescherming wel eens vragen over ‘hoe ver mag je gaan met vogelfotografie?’ Fotografie of andere handelingen mogen nooit een vogel of zijn nest verstoren. Dit is overigens ook in strijd met de wet. Professionele- en amateurfotografen lokken vogels om dichterbij te kunnen fotograferen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met zaad of vogelpindakaas op een voederplek. Hetzelfde doen veel mensen in hun tuin, die ook de roodborst lokken met wat meelwormen. Vogelfotografen gaan soms verder en lokken roofvogels met dode duiven; leggen vissen en kadavers voor zeearenden; voeren visjes aan ijsvogels en geven muizen aan kerkuilen. Erg is dit niet en of het ethisch is, daarover denkt iedereen verschillend. Vergelijkbaar met het eten van vlees of niet. Voor ons is een belangrijk criterium dat het lokken of voeren van vogels nooit het natuurlijk gedrag van de dieren mag beïnvloeden.

De kerkuilen op deze locatie broeden er al jaren. Jagen er op de zolder, maar brengen net zoveel of meer tijd door in de vrije natuur om muizen te vangen. Van alle verhuurders van fotohutten die we tot nu toe hebben bezocht, weten we dat ze zeer zorgvuldig te werk gaan. Het belang van de vogel staat altijd voorop en zo hoort het ook. Lees er ook nog eens onze criteria voor verantwoorde vogelfotografie op na.