Fietsende vogelaar

4.500 heb ik afgelegd en nu fiets ik door Colombia. Een land dat mijn hart heeft veroverd. De mensen zijn waanzinnig vriendelijk en de natuur is prachtig. Dat kan ook haast niet anders, want de biodiversiteit van Colombia is na Brazilië het hoogste ter wereld. Ik heb dan ook al veel schitterende vogels gezien.

Toch is het niet het paradijs dat het zou kunnen zijn. Op de fiets vallen de vele landverschuivingen en groene weilanden met grazende koeien op. Dat lijken dan groene heuvels, maar schijn bedriegt. Bossen zijn er gekapt om de koeien te kunnen laten grazen. Hierdoor ontstaan er aardverschuivingen en nog belangrijker, veel vogels hebben hun natuurlijke habitat verloren.
Gelukkig zijn er projecten waarbij het initiatief is genomen om de natuur te herstellen. Drie van dit soort inspirerende projecten heb ik in Colombia bezocht. Met hulp van het IUCN NL landaankoopfonds is er belangrijke natuur gekocht en worden omringende weilanden door herbebossing weer veranderd naar natuur.

Eén van deze projecten was Proyecto Tití in het noorden van Colombia. Daar is een reservaat dat twee flanken van een nationaal park met elkaar verbind. De enthousiaste Colombiaanse natuurbeschermers hebben een kwekerij met inheemse planten die worden gebruikt om de beschadigde omgeving de natuur te herstellen. De medewerkers betrekken ook scholen bij het herstel van de natuur en zo wordt kinderen meer over de natuur geleerd.

Duurzame alternatieven helpen het Ernstig Bedreigde pinché-aapje in Colombia | IUCN NL

Een boom herplanten klinkt simpel, maar dat gaat hier gepaard met een combinatie van natuurherstel, educatie en onderzoek. En dat heeft succes. Ook al is het een droog gebied, het verloopt herstel voorspoedig. Zelf zag ik ook het ernstig bedreigde pincheaapje en de bonte manakin. Dit geweldige vogeltje deed samen met andere mannetjes zijn dansje. Hij hupte van de ene naar de andere boomstam en weer terug. Fantastisch dat de natuur hier wordt hersteld, zodat deze manakins hun mooie dansje kunnen blijven opvoeren.

De volgende stop was Reserva El Silencio, waar ik na een lange modderige fietsrit aankwam. In 2012 hebben een aantal biologen met steun van het landaankoopfonds een reservaat van 76 hectare ingericht. Het reservaat was volledig omsingeld door weilanden en stond niet meer in verbinding met andere natuurgebieden. Omliggende grond is in 2012 met hulp van het landaankoopfonds en andere donoren gekocht. Het resultaat is overweldigend.

In het gebied is nu bijna 2.700 hectare beschermd. Door herbebossing zijn corridors gecreëerd naar omliggende natuur. De weilanden zijn razendsnel veranderd in bos en daar profiteren vogels van. Zo zagen we in het bos de prachtige geelkopmanakin. In de corridor naar een wetland vloog de moerasbuizerd over ons hoofd met op de achtergrond de witwanghoenderkoet. Inspirerend om te zien dat een initiatief van een kleine groep biologen tot effectieve natuurbescherming heeft geleid.

In la Mesenia bracht ik een bezoek aan Fundación Colibrí. De top van de berg aldaar bestond uit onaangetaste natuur, maar werd bedreigd door de aanleg van een goudmijn. Aankoop van de grond heeft voor een structurele bescherming gezorgd en de omliggende weilanden worden wederom herbebost. Dit gebied is met 36 verschillende soorten kolibries een waar kolibriewalhalla. Deze hyperactieve en vrij territoriale vogeltjes zijn een lust voor het oog. De endemische en bedreigde roodbuiktroepiaal broedt inmiddels ook in dit fantastische vogelgebied.

Ik heb met eigen ogen mogen aanschouwen dat de biodiversiteit van Colombia eindeloos lijkt. Met nadruk op ‘lijkt’, want ontbossing is er een groot probleem. Gelukkig tonen enthousiaste en gecommitteerde lokale natuurbeschermers aan dat er hoop mogelijk is. Via landaankoop, herbebossing en reservaten is de natuur te herstellen. Zo kan de enorme hoge biodiversiteit van Colombia beschermd blijven.