De wonderlijke juffers van Kichan

Het begint met een 2700 jaar oude religie, het Jaïnisme. Een basishouding binnen deze religie is ’respect voor elk levende wezen’. Een Jain-priester mag daarom ook geen enkel dier doden, dus moeten zij voorover gebogen lopen om insecten voorzichtig opzij te kunnen vegen.

Ratanial Maloo, een Jain, begon vogels te voeden in Kichan, een afgelegen dorp in het noordwesten van India. Op een bepaald moment kwam een kleine groep wilde jufferkraanvogels op het voedsel af. Betrekkelijk snel groeide het aantal kraanvogels die het dorp bezocht tot ruim 5000!

Omdat zoveel vogels op het voer afkwamen, werden in het dorp enkele pleinen aangewezen als voederlocatie. Na Maloo’s overlijden hebben andere dorpelingen de taak overgenomen. Elk jaar komen duizenden wilde jufferkraanvogels naar het dorp. Deze vogels uit Noord-Azië maken in het najaar een barre tocht hoog over de Himalaya om te overwinteren in dit deel van India. Meestal trekken ze naar gebieden met ondiepe meren, maar ze belanden ook op vochtige agrarische gebieden, zoals rond Kichan.

Toen ik Kichan naderde, hoorde ik al voortdurend “krok, krok, krok” – het geluid van duizenden vogels. Het bracht mij naar het grootste plein. De juffers komen daar stipt om 7.30 uur aanvliegen. Zij glijden met hangende benen vlak over je hoofd, maar zodra je de camera op ze richt, wijken ze even uit.

Tot 10 uur is het plein een soort volgepakt kippenhok. Het plein is met een hoog hek omheind om de vogels te beschermen van opdringerige bezoekers. De foto's op ooghoogte heb ik door het gaas gemaakt. Vanaf 10 uur vliegen zij weer vlak over je heen, in groepen naar een dichtbij gelegen meer waar je echte natuurfoto’s kan maken.

Het is daar prachtig, vooral als de jufferkraanvogels bedachtzaam in een rij naar het water lopen om hun dorst, na het zadenfestijn, te lessen. Zij blijven uiterst schuw en waakzaam. Een verkeerde beweging en weg zijn ze. Wild en tam tegelijk.

In maart vliegen de vogels terug naar het noorden om te broeden. Over de Himalaya gaan ze, waar steenarenden afwachten om toe te slaan als de jufferkraanvogels verzwakt zijn door stormen.

Het is moeilijk om de beoordelen of dit een goede of slechte traditie is. Een deel van de overwinterende kraanvogels komen blijkbaar naar het dorp alleen omdat zij daar gevoed worden. Anderzijds, zoals een Jain-dorpeling mij vertelde, kunnen kraanvogels flinke schade aan graanvelden richten. Een Jain denkt dan nooit: schiet ze af. Die denkt ‘laat ze genoeg voedsel hebben, dan blijven zij van de graanvelden af’. Een vorm van symbiose tussen mens en dier? 

Veel van Jaïnisme is in het Boeddhisme en Hindoeïsme terecht gekomen. In deze religies sta je niet boven het dier, maar zij aan zij met hen. Wij hebben hen nodig en zij ons. Wij kunnen daar veel van leren. De wolf een probleem? Zorg dat hij voldoende ruimte en voedsel heeft.