Biologische bloembollen goed voor bodem en vogels

Huiberts Biologische Bloembollen is met 75 hectare het enige biologische bloembollenbedrijf van omvang in Nederland. Ze telen ongeveer 15 miljoen bollen per jaar. John en Johanna ploegen niet meer en gebruiken geen chemische stoffen bij het telen van hun bloembollen. Alles staat in het teken van goed zorgen voor bodem, gewas en gezondheid. De vogels profiteren mee: boerenzwaluwen vliegen over de bloeiende velden om insecten te vangen en verschillende patrijzenpaartjes brengen er hun jongen groot.

John en Johanna verkopen hun biologische bloembollen aan de groothandel, aan hoveniers en aan particulieren. Omdat de bollen van uitzonderlijke kwaliteit zijn worden ze zelfs vanuit Japan besteld, waar ze worden gegeten als delicatesse! In de loop der jaren is de vraag naar biologische bollen gegroeid. Verschillende gemeentes planten de biologische bloembollen in bermen en parken. Ook particulieren worden steeds een beetje meer bewust en kiezen voor biologisch. Een groot deel wordt via webshops verkocht. Hopelijk blijft de markt groeien zodat gangbare bollenkwekers over kunnen stappen naar de biologische teelt.

De voornaamste reden voor de familie Huiberts om om te schakelen was dat ziektes en plagen op de gangbare manier niet meer beheersbaar waren. Alles begint bij de bodem, daarom verdiepten ze zich eerst in het opbouwen van een gezond bodemleven. Ze stopten met ploegen en passen nu niet-kerende grondbewerking toe. Zo komt er rust in de bodem en kan er een gezonde bodemstructuur ontstaan. Die ontstaat door processen van levende biomassa, en dat wordt verstoord als je zou ploegen.

John: “Na de oogst van de bollen zaaien we groenbemesters in. Dat zijn soorten als lupine, winterveldbonen, tarwe en klavers die het percentage organische stof (humus) in de bodem verhogen. Organische stof is belangrijk voor het bodemleven omdat veel micro-organismen, maar ook regenwormen, van de organische stof leven. Ook zitten er vlinderbloemigen in die stikstof vastleggen en aan de bodem afgeven.”

“Al deze verschillende planten geven via hun wortels stoffen af aan de bodem: voedsel voor het microleven in de grond. Zo ontstaat er een samenwerking tussen goede schimmels, bacteriën en planten. Als er voldoende rust in de bodem blijft (dus niet ploegen!), vormen deze mycorrhizaschimmels een netwerk dat de planten ondersteunt en beschermt bij belangrijke groeiprocessen.”

De groenbemesters worden gemaaid kort voordat de nieuwe bollen de grond ingaan. Dit maaisel, de groenbemestermulch, vormt zo een dekentje tegen de vorst waardoor er geen stro hoeft te worden opgebracht. Dat scheelt niet alleen stro, maar ook drie werkgangen met de trekker! Het organisch stofgehalte op de zandgronden van de familie is intussen verdubbeld, maar het duurt meerdere jaren voor de grond zover is.

Nog een positieve ontwikkeling is dat er geen bladluis meer op de gewassen zit. Dat komt onder andere doordat er geen kunstmest meer wordt gebruikt, want daar houden bladluizen juist van. Terugkijkend zegt John: “Onbegrijpelijk dat we ooit kunstmest hebben gebruikt. Steek je hand maar eens in een bak kunstmest als je een wondje hebt: dat doet echt zeer! Als je dat over de bodem strooit hou je weinig bodemleven over.”

Omdat er op hun velden en in de akkerranden zo’n diversiteit aan planten aanwezig is, zijn er voldoende natuurlijke vijanden om de bladluis aan te pakken. Sommige planten wil je echter niet op je land hebben, en omdat de familie Huiberts niet meer met chemische middelen werkt was onkruidbestrijding een uitdaging. John heeft speciaal een machine ontwikkeld: de JBM mulcher hakt het gewas net boven de wortels af, zo is er bijna geen hergroei van het gewas en zo ontstaat er een mooie mulchlaag.

De kringloop wordt gesloten door de restproducten van de bloembollen te verwerken tot compost. Samen met natuurhooi uit natuurgebied Het Zwanenwater is dit de basis voor bokashi, gefermenteerd organisch materiaal dat wordt gebruikt als bodembooster.

Op welke manier profiteren de vogels van deze werkwijze? Stel je voor, in het voorjaar komen eerst de krokussen en botanische tulpen onder de verteerde mulchlaag vandaan, vol met stuifmeel voor de eerste hommels en bijen. Langs de akkers met bollen staan bloemstroken waarin tijdens de winterperiode insecten kunnen overwinteren. Vogels als gele kwikstaart en graspieper eten die graag. Vogelakkers zorgen in de winter voor zaden voor zaadetende vogels. Er zijn natuurlijke oevers aangelegd langs de slootkanten.

In het voorjaar komen ook de bloemstroken weer tot bloei, net als de vlinderbloemige en kruisbloemige groenbemesters. Grote aantallen veldleeuweriken zingen boven de velden van de familie Huiberts en broeden er succesvol. “Toen we in 2014 begonnen met duurzaam telen telde de Agrarische Natuurvereniging bij ons drie veldleeuweriken en drie gele kwikstaarten. Dit jaar in mei 2021, zeven jaar later, telden ze 19 nésten veldleeuweriken en 14 nesten gele kwikstaarten! Een enorme stijging.”

Er broeden ook graspiepers en kieviten. Blauwe kiekendief, putters, vinken en kepen vinden er hun voedsel en zijn veel geziene gasten, net als holenduiven. Tot grote tevredenheid van John: “Die vogels betekenen goed nieuws, die laten zien dat het spel van de natuur wordt gespeeld.”

Bloembollen plant je in het najaar. Bekijk ons aanbod in de webshop. Buiten het seizoen zijn de biologische bloembollen niet verkrijgbaar in de shop. 

De bloembollen zijn ook verkrijgbaar via de webshop van Huiberts Biologische Bloemen.