‘Basiskwaliteit Natuur’ uitgangspunt voor omgevingsvisie

De Nederlandse natuurwetgeving staat op punt om gewijzigd te worden. De Wet natuurbescherming gaat onderdeel uitmaken van de Omgevingswet. Onderdeel daarvan is dat provincies en gemeentes verplicht worden om omgevingsvisies op te stellen; veel partijen zijn er al druk mee bezig. De gedachte is dat er met het bundelen van de ruimtelijke regelgeving in één wet meer samenhang komt tussen het ruimtelijk beleid. Een prima streven, maar dat gaat niet vanzelf.

Robert Kwak van Vogelbescherming roept gemeenten op om het begrip basiskwaliteit natuur als uitgangspunt te nemen voor de gemeentelijke omgevingsvisie. “Herstel van die basiskwaliteit kan als centrale doelstelling dienen. Het is een breed, praktisch toe te passen concept. In de verdere uitwerking wordt daar dan handen en voeten aan gegeven in de vorm van maatwerk per gebied of regio.”

Om gemeenten te helpen, bieden Vogelbescherming en Naturio een cursus voor professionals aan. De cursus start vanaf januari 2020. Een uitgangspunt is dat ‘Basiskwaliteit Natuur’ het beste kan worden bereikt via een gebiedsproces, met alle relevante partijen. Zoals verwoord in het Deltaplan Biodiversiteitsherstel is dit een taak van het hele maatschappelijke veld. Een gebiedsproces ter invulling van de basiskwaliteit voor de natuur kan in een regio of streek worden gestart (door provincies in gang gezet), in een gemeente of in een specifieke polder, gebied, bedrijventerrein of woonwijk (als initiatief van eigenaren, een Agrarische Natuur Vereniging of een bewoners platvorm).

De cursus gaat verder in op de aanpak, kansen en knelpunten van zo’n gebiedsproces. De achtergronden worden toegelicht, evenals aan welke knoppen gedraaid moet worden om de ‘Basiskwaliteit Natuur’ te herstellen.

De cursus is een eerste stap in een brede aanpak. Robert Kwak licht toe: “We werken het begrip Basiskwaliteit Natuur op verschillende manieren uit en maken het heel concreet. We hebben pilots met gemeenten in de Achterhoek gedaan. Die zijn erg enthousiast.”

Een nieuwe wet, dat kan saai klinken en ver af lijken te staan van de leefwereld van vogels. Maar als de kwaliteit van onze omgeving nog verder afkalft, zet de achteruitgang van gewone vogels, insecten en andere soorten gewoon keihard door. Robert Kwak: “De nieuwe Omgevingswet biedt een kans; we kunnen ons niet veroorloven deze niet te benutten.”