Aanbevelingen Commissie Remkes voorzichtige stap richting natuurherstel

De commissie Remkes was door het kabinet in het leven geroepen om in kaart te brengen wat er moet gebeuren met de exorbitante stikstofuitstoot in Nederland, nadat de Raad van State had geoordeeld dat de bestaande regeling om uitstoot van gassen als ammoniak te beperken veel te vrijblijvend waren, en dus in strijd met de wet. 

Vogelbescherming Nederland onderschrijft de aanbevelingen om een warme sanering door te voeren in de veebedrijven rondom beschermde natuurgebieden. Die hebben zwaar te lijden van de ammoniakuitstoot in de nabije omgeving. Terecht merkt de Commissie Remkes op dat minder natuur geen optie is: ons land moet schoner.

Tegelijkertijd weigert de commissie zich uit te spreken over de noodzakelijke generieke inkrimping van de veestapel. Volgens Vogelbescherming is dat een essentiële voorwaarde voor herstel van de biodiversiteit. Temeer omdat de maatregel door overlap met de klimaatambities van dit kabinet verschillende doelen zou dienen.

De ammoniakuitstoot trekt een zware wissel op onze leefomgeving en maakt natuurgebieden minder vitaal: planten en vlinders verdwijnen, en het heeft bijvoorbeeld grote gevolgen voor kool- of pimpelmezen: door kalkgebrek breken jonge vogels hun pootjes, waarna ze sterven van de honger.

Voor Vogelbescherming is het echter zo helder als glas dat de gehele Nederlandse veehouderij  met minder dieren een natuurinclusieve toekomst tegemoet gaat. Het kabinet zou beleid moeten ontwikkelen waarmee de sector op een andere manier voort kan gaan. Dat moet uiteraard via de door Remkes bepleite warme sanering:  het is de overheid geweest die de fout in is gegaan met de stikstofregels en daar moeten veehouders vervolgens niet voor op de blaren zitten.

Door alleen naar de gebieden rondom beschermde natuur te kijken, beweegt de Commissie Remkes echter niet snel genoeg richting de veehouderij van de toekomst. Rond varkensstallen en kippenfarms zorgt ammoniak uiteraard voor veel problemen, maar ook de 4 miljoen koeien die Nederland rijk is zorgen voor een forse uitstoot.

Het is dus van belang dat de hele veestapel krimpt en dat met hulp van het Rijk en andere belanghebbenden wordt gekeken naar een gezondere manier van boeren. De effecten van de ammoniakuitstoot zijn immers niet alleen zichtbaar in de natuurgebieden rondom hoge concentraties vee, maar stikstof ligt als een vieze deken over heel Nederland.

Een strakkere aanpak is een voorwaarde voor een hogere basiskwaliteit van onze natuur en onze leefomgeving. In bos en duin maar ook op akkers en weiden is de rek er voor veel planten en dieren wel uit: populaties kwijnen weg en met halve maatregelen komen ze er niet meer bovenop.

Waar de ammoniakuitstoot vooral van de veestapel komt, komt stikstofoxide (NOx) voor een belangrijk deel uit uitlaatgassen. Vogelbescherming vindt het voorstel de maximumsnelheden te verlagen daarom volstrekt logisch en rekent er op dat het kabinet dit advies zo snel als mogelijk omarmt.

Dat adviezen over de toekomst van onze luchtvaart zijn doorgeschoven naar het lange-termijnadvies dat volgend jaar verschijnt, is vanwege de complexiteit logisch. Toch staat Nederland aan de vooravond van een paar grote beslissingen rondom Schiphol en Lelystad Airport en was het fijn geweest als de commissie in dit stadium al enige richting had gegeven.

Daarbij hoopt Vogelbescherming dat de manier waarop maatregelen worden uitgerold gepaard gaat met een constructieve campagne. Het in de voorbije maanden ontstane beeld dat de Raad van State de ontwikkeling van Nederland in de weg staat, is immers feitelijk onjuist.

In werkelijkheid heeft de Raad van State de veel te vrijblijvende regels rond stikstof getoetst aan de regels die de overheid zelf heeft onderschreven en die noodzakelijk zijn voor het herstel van onze natuur Het is daarom zaak dat de oplossing van de problemen over alle vervuilende sectoren wordt verdeeld: de veestapel moet fors op de schop, bouwen moet schoner, auto’s moeten minder hard rijden, en het vliegen mag echt een onsje minder.

Het is tijd voor echte keuzes: Nederland is op dit moment het land met de hoogste stikstofuitstoot van Europa. Willen we een schonere en dus gezondere leefomgeving, dan is er geen ontkomen aan scherpe afspraken.

Kabinet: toon lef!