Door
Gert Ottens
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 12 september 2024
In deze tijd van het jaar kent ons land een recordaantal spreeuwen. Onze ‘eigen vogels’ die bij ons hebben gebroed én hun jongen. Over enkele weken trekt een gedeelte weg om elders de winter door te brengen, zoals bijvoorbeeld in Engeland. ‘Onze spreeuwen’ krijgen op dit moment gezelschap van spreeuwen uit Scandinavië en Oost-Europa, die juist naar Nederland komen om de strenge winter in hun geboorteland te ontvluchten. Het is niet voor niets dat de spreeuw tijdens de zogenaamde Euro Birdwatch (een jaarlijkse, landelijke vogeltrektelling begin oktober) meestal de meest getelde soort is, met soms wel bijna 500.000 exemplaren!
Al die spreeuwen zwerven de komende maanden in kleinere groepjes door steden en over het platteland. ’s Avonds zoeken ze elkaars gezelschap op om in soms hele grote groepen te overnachten. Samen slapen is wel zo veilig.
Aan het eind van de dag zoeken al die kleine clubjes spreeuwen elkaar op. Uit alle windstreken komen ze aanvliegen en vormen steeds grotere groepen. Wat er dan gebeurt is fenomenaal. Zo’n spreeuwengroep van honderden tot duizenden spreeuwen danst als een geheel door de lucht. In een perfecte choreografie voeren ze een waar spreeuwenballet op. Ze zwieren door de lucht en verplaatsen zich steeds meer richting slaapplaats. Dat kan een groep bomen zijn in een park, een hoog gebouw of een uitgestrekt rietveld. Is het eenmaal duister dan laten ze zich en masse uit de lucht vallen en bezetten de slaapplaats. Tot de volgende ochtend, wanneer ze in kleinere groepjes weer door de regio gaan zwerven.
Hoe kan het eigenlijk dat al die honderden, duizenden spreeuwen niet tegen elkaar aan botsen als ze vliegen? Alsof ze elkaars gedachten lezen, of instructies krijgen van een leider, maar dat is natuurlijk niet zo. Het is verbazingwekkend hoe ze dat écht doen.
Terecht dat zo’n schouwspel vaak veel bekijks trekt, en zeker niet alleen van vogelaars.
Zoals gezegd: zwermen doen spreeuwen vooral boven hun gezamenlijke slaapplaatsen. Deze bevinden zich vaak in rietvelden (zowel uitgestrekt als smalle rietranden), maar ook in groenblijvende heesters en bomen; zowel in dorpen en steden als in het buitengebied. In sommige steden worden ook wel overkappingen van bijvoorbeeld stations gebruikt. De slaapplaatsen van spreeuwen worden soms jarenlang gebruikt.
Wil je dit najaar ook getuige zijn van een spectaculaire spreeuwenvliegshow, dan maak je op één van onderstaande plaatsen goede kans.
Op waarneming.nl vind je de meest actuele gegevens over waarnemingen van spreeuwen.
Wil je zo’n spreeuwenslaapplaats bezoeken, houd dan rekening met het volgende: