Kleine burgemeester
Iceland Gull, Larus glaucoides - Meeuwen (Laridae)
De kleine burgemeester is de kleinere van de twee soorten meeuwen in Nederland zonder zwart in het verenkleed, naast de grote burgemeester. De kleine burgemeester oogt wat ‘liever’ dan de grote burgemeester door z’n ronde kop en kleinere snavel en is wat zeldzamer. Toch worden er elk jaar enkele kleine burgemeesters in Nederland gezien, vaak in havens en langs de kust.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Grotendeels grijswitte/bruinwitte vogel (afhankelijk van leeftijd), met witte vleugeltoppen en witte of bruinwit gebandeerde staart. Er zijn vier leeftijdsgroepen. Adulte vogels hebben zeer lichtgrijze bovenvleugels met witte vleugelpunten, en een witte (zomer) tot bruingestreepte kop (winter). Vogels in hun eerste winter hebben een vaal, lichtbruin gebandeerd verenkleed met lichte vleugeltoppen en lichtbruine onderdelen. In de kleden hiertussenin maakt de bruine bandering plaats voor grijs, en vormt een gemarmerd patroon. Onderscheidt zich van grote burgemeester door grootte, korte snavel, ronde kop en in eerste winterkleed een zwarte snavel. Heeft langere vleugels en een kortere nek dan de grote burgemeester. Let op, er zijn ook (zilver)meeuwen met zeer beperkte hoeveelheid zwart in vleugelpunt, en albinistische en leucistische meeuwen.
Geluid
Typische meeuwenroep, nasaal maar hoger en heser dan zilvermeeuw.
55-64 cm, spanwijdte 125-130 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt in het arctische noorden in Canada en Groenland vanaf midden mei tot midden juni. Heeft één legsel met 2-3 eieren. Broedt vaak alleen, maar ook in kleine en gemengde kolonies (met drieteenmeeuw of grote burgemeester), op steile rotskliffen en heel soms op vlakke grond. Nest bestaat uit zeewier en gras. Broedduur onbekend. Ook hoe snel jongen vliegvlug zijn, is onbekend. Eind juli vliegen ze met de ouders naar voedselrijke gebieden langs de kust.
Leefgebied
Rotsachtige kusten van het arctische noorden, in de winter op zee en langs (rotsachtige) kusten en op stranden, ook in (vissers-)havens en steden en op vuilnisbelten.
Voedsel
Voornamelijk kleine vis zoals zalm, haring en sprot, maar ook ongewervelde zeedieren als zeesterren, schelpdieren e.d.; soms rooft hij in broedtijd eieren en kuikens van diverse vogels. Volgt ook vistrawlers. Net zoals andere meeuwen veelzijdig in de manier van foerageren.
Vogeltrek
Vogels van Groenland blijven hangen rond het broedgebied in augustus - september, en de noordelijk broedende vogels daarvan trekken zuidelijker richting IJsland. Elke winter verschijnen enkele vogels langs de Nederlandse kust, maar ook in het binnenland.
Verspreiding en aantal
wintergast in uiterst klein aantal
In Nederland elke winter enkele vogels. In de winter van januari/februari 2012 was een opmerkelijke influx in Noordwest-Europa, met honderden individuen. De eerste hiervan waren in slechte conditie, wat kan duiden op slechte voedselomstandigheden in het gebied van herkomst.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 5-20 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Duikt (vaak later in de winter) op waar grote groepen meeuwen aanwezig zijn, zoals op de havencomplexen van IJmuiden en Scheveningen. Blijft 's winters vaak lang op een bepaalde plek.
In Europa
Vogels uit voornamelijk Groenland zijn elke winter in Noordwest-Europa te vinden. Broedt niet in Europa.
Meer informatie
Bescherming
Stabiele internationale populatie. Op Groenland heeft de kleine burgemeester wel te lijden onder jacht en kan de soort onder druk komen te staan van door de mens geïntroduceerde predatoren zoals ratten.
Meer weten?
Wet- en regelgeving
De kleine burgemeester is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn kleine burgemeesters beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de kleine burgemeester wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate als wintergast in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal