Noordse pijlstormvogel
Manx Shearwater, Puffinus puffinus - Stormvogels (Procellariidae)
De noordse pijlstormvogel is een vogel van open zee die bij harde aanlandige wind dichter langs de kust komt. Keilt met gestrekte, stijve vleugels laag over de golven, waarbij enkele vleugelslagen worden afgewisseld door lange glijvluchten. Broedt in kolonies op eilanden langs de westkust van Groot-Brittannië, bij IJsland, Frankrijk en op de Canarische eilanden en overwintert langs de oostkust van Zuid-Amerika.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Contrastrijk: bruinzwart van boven, wit van onderen. Smalle, spitse vleugels. Kenmerkende, keilende en kantelende vlucht met stijve, snelle vleugelslagen, vaak laag boven zee.
Geluid
Alleen 's nachts te horen, uit de broedholen. Spookachtig.
30-38 cm, spanwijdte 75-89 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Koloniebroeder. Nest in holte in de grond: zelf gegraven of van een konijn. Soms in rotsspleten. Eén nest, één ei. Broedtijd mei-augustus. Broedduur gem. 51 dagen. Jongen vliegvlug na 65-81 dagen.
Leefgebied
Open zee en oceanen, alleen na storm ook in ondiepe kustzeeën. Heel zelden na storm op meren in binnenland. Broedt op eilanden of kapen, op vlakke heuveltoppen of op hellingen. Gewoonlijk vlak aan zee, soms 1-2 km landinwaarts, in bergachtig gebied tot 700 m hoogte.
Voedsel
Vooral in scholen levende vis van klein formaat (haring, sprot, Noorse zandspiering), maar ook inktvis, kreeftachtigen en visafval.
Vogeltrek
Trekt in september en oktober over de evenaar naar het zuiden, om te overwinteren in de Atlantische Oceaan voor Zuid-Amerika en ver buiten de zuidwestkust van Zuid-Afrika. Voorjaarstrek februari-april. Trekt bij ons in de herfst door, met name september.
Verspreiding en aantal
doortrekker in zeer klein aantal
Neemt als broedvogel af in Noord-Amerika. Bij ons worden in jaren met veel storm meer noordse 'pijlen' gezien dan in andere jaren.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Vooral aan de Noordzeekust in september en oktober, bij een stevige westen- of noordwesten wind, vanaf een vast uitkijkpunt en met een kijker met sterke vergroting of een telescoop.
In Europa
Noordelijk Atlantisch kustgebied, met grote kolonies aan de kust van Groot-Brittannië en Ierland. Broedt ook op IJsland, de Azoren (Portugal) en de Canarische Eilanden (Spanje).
Meer informatie
Bescherming
Is op wereldschaal niet bedreigd. Jongen worden lokaal verzameld voor de consumptie. Kwetsbaar voor predatie door ratten en katten. Er is ook sterfte vastgesteld door de aanwezigheid van verontreinigende stoffen in het lichaam. Kan last hebben van verstoring in de foerageergebieden door drukke scheepvaartroutes. Op de Canarische Eilanden is broedgebied vernietigd door brand. Gevoelig voor vervuiling met olie. Verhoogde sterfte door bijvangst in de visserij.
Wat wij doen
Vogelbescherming zet zich al jarenlang in voor duurzame visserij zonder bijvangst. Zie ons standpunt over de Noordzee.
Wet- en regelgeving
De noordse pijlstormvogel is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn noordse pijlstormvogels beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de noordse pijlstormvogel wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal