‘Dankzij Beleef de Lente leer je vogelgedrag kennen’

Samira is 23 en heeft haar hbo-opleiding Biologie en Medisch Laboratorium afgerond. Haar passie voor vogels is begonnen bij Vogelopvang De Wulp in Den Haag, waar ze tijdens haar studie is begonnen als vrijwilligster. “Door alle kennis die ik bij De Wulp heb opgedaan, zie en hoor ik steeds meer vogelsoorten. Hierdoor lukt het ook beter om dieper in te gaan op het gedrag van elke soort. Ik vind het leuk om te kunnen verklaren hoe vogels zich onder elkaar gedragen en tegenover andere soorten, én om dit te kunnen delen met anderen. Waarom krijgen bijvoorbeeld eenden veel jongen, terwijl roofvogels er maar een of twee hebben? Of: waardoor ontstaat er opschudding onder zangvogels in beschutte bosjes? Van bijna elk moment buiten kan ik wel weer iets leren, bijvoorbeeld hoe volwassen vogels hun nest beschermen en hoe verschillend het territorium per vogelsoort kan zijn.”

Na haar studie heeft Samira bijgedragen aan onderzoek naar de bontbekplevier op de Maasvlakte en ze liep stage op het eiland Mauritius. Hier verzamelde ze informatie over het behouden van twee zangvogelpopulaties die op uitsterven staan. Vanuit deze ervaringen groeide haar interesse om zich uiteindelijk binnen dit vakgebied verder te ontwikkelen.

Voor Beleef de Lente heeft Samira zich gestort op het wel en wee van de merel, maar ze heeft eigenlijk geen specifieke voorkeur voor één vogelsoort. “Bij Vogelopvang De Wulp leerde ik soorten en hun geluiden kennen die ik daarvoor nog nooit had gezien of gehoord. Je doet er dankbaar werk, vooral als je ziet hoe verzwakt vogels binnenkomen en hoe jouw ogen en handen kunnen bijdragen aan het weer uitzetten van vogels in hun natuurlijke omgeving. Dat is vooral ook een prestatie bij kleine zangvogels, want een staartmees of boomkruiper is heel wat lastiger te voeden dan een merel of een kraai.”

Wat maakt het boeiend om de merels bij Beleef de Lente te observeren? “De camera’s van Beleef de Lente geven een inzicht in hoe het ‘normaal gesproken’ gaat. Hierbij is het gedrag van de merel tijdens het broeden van belang, maar vooral ook vanaf het uitkomen van de eieren tot het uitvliegen van de jongen. Hiervan kan ik het meeste leren: wat de ouders allemaal doen om het broedsel te laten slagen door zo onopvallend mogelijk te bewegen. Hoe ze rekening houden met het camoufleren van het legsel door de bruine vlekjes op de eierschil.”

“Maar wat ook interessant is, is dat merels meerdere legsels hebben en daarbij flexibel kunnen overschakelen op een ander insectendieet voor de jongen. Tijdens de opnames van Beleef de Lente vroeg ik mij bijvoorbeeld af waarom de vogels vijf eieren legden en wat er met de lege schalen zou gebeuren. Daar heb ik in mijn weblogs antwoord op geprobeerd te geven.”

Hoewel Vogelbescherming belangrijk werk kan verrichten voor vogels, is er altijd nog genoeg wat we beter kunnen doen, zoals kinderen bereiken die niet van huis uit de liefde voor vogels en natuur meekrijgen. Samira: “Als je mensen al vroeg in hun leven informeert over de natuur in hun eigen omgeving, dan zijn ze zich later ook bewust van de impact van hun eigen gedrag op bijvoorbeeld de vogels in hun tuin. Ik denk dat hier wat te winnen valt. Vogelbescherming zou misschien nog meer contact moeten hebben met scholen en opleidingen om zo de jeugd te bereiken. Ook vogels die heel algemeen zijn, zijn daarbij boeiend. Iedere vogelsoort heeft zijn eigen functie in het ecosysteem en daar kunnen we oneindig lang van leren, als we ons daar maar bewust van zijn.”

Ten slotte vroegen we of Samira zichzelf een vogelaar noemt. “Haha, ik herken lang niet alle soorten, maar mijn kennis groeit elke dag, maar ik houd geen lijsten bij van waargenomen soorten. Het valt mij overigens wel op dat ik niet veel jongeren van mijn leeftijd en achtergrond tegenkom met dezelfde ambities, tenzij ik er actief naar op zoek ga. Als er meer gepassioneerde jongeren zijn die kennis kunnen overdragen, dan kun je er andere jongeren ook van overtuigen. Zo verandert het beeld van de stereotypische vogelaar ook. Een vogelaar hoeft ook geen definitie te hebben, zolang je maar gedreven bent en je van binnen voelt dat het je waardering of enige dankbaarheid geeft, dat je de beelden en het gedrag van vogels zou willen begrijpen. Vogelfanaat kan je zijn ongeacht je leeftijd, achtergrond of geslacht.”