Maak kennis met de keep

‘Het lijkt een vink, maar hij is nogal oranje van kleur, wat kan het zijn?’ In herfsten en winters met veel beukennoten, zoals nu, is dit een terugkomende vraag bij Vogelbescherming. Geen twijfel over mogelijk, dat is een keep. Vooral als ze opvliegen komen de oranje kleuren en ook een witte stuit tevoorschijn. Keepvink, werd de keep vroeger ook genoemd, zoveel lijkt hij op de vink.

Wat het verwarrend maakt: in de winter leven kepen en vinken samen in gemengde groepen, soms ook met groenlingen. Hiernaast wat ezelsbruggetjes om ze uit elkaar te houden. Dat oranje en die witte stuit, dat heeft de vink in elk geval niet.

Vinken broeden én overwinteren vaak in Nederland, dus we zien ze het hele jaar in de tuin. Kepen niet. Die broeden in Scandinavië en Rusland en ze overwinteren waar de beukennoten zijn: soms in Griekenland, soms in Slovenië, soms bij ons, ze zien wel. Echte zwervers. Vanaf september begint hun najaarstrek en in oktober en november zien we ze ieder jaar het meest. En in een goed beukennotenjaar (zoals nu) kunnen we echt enorme aantallen zien. Zeker weet je het nooit.

Je vindt kepen op akkers langs beukenbossen en in parken met beukenbomen. Ze zoeken hun beukennoten op de grond, dus als er veel sneeuw valt, is dat onhandig voor ze. Dan kun je ze samen met vinken langs de kant van beukenlanen zien (rij voorzichtig, ze zijn ons en onze auto’s niet zo gewend in de uitgestrekte bossen waar ze broeden).

Kepen (en vinken) pikken als het koud is ook graag een zonnebloempitje mee van de voertafel in je tuin. Voer dus wat zaden en pitten bij en verleid ze tot een tuinbezoek. Zeker als je in een bosrijk gebied woont met soorten als beuk, els, lariks en Spaanse aak is dit de moeite van het proberen waard. Houd je dan een oogje voor ze open in het weekend van de Tuinvogeltelling?

• Bij kepen gaat de besluitvorming over wie waar slaapt in de groep niet erg geëmancipeerd. De oudste en dikste keep-mannetjes slapen in het midden van de slaapplaats: het meest warm en veilig. De jonge mannen zitten eromheen, daarna komen de oude vrouwtjes en pas helemaal aan de rand de jonge vrouwtjes…
• Kepen kregen hun naam door hem te roepen kè-èèhhp!
• In de zomer eten kepen geen (beuken)noten, maar vooral insecten en andere kleine diertjes.
• Het kleurcontrast tussen het zwart en oranje in het verenkleed van kepen lijkt opvallend, maar tussen herfstbladeren is het juist een perfecte schutkleur.
• Het is zeer zeldzaam, maar zo af en toe broedt de keep ook wel in Nederland.
• Omdat wij in de zomer weinig tot geen kepen zien, (her)kennen we ze alleen in hun winter-outfit. Maar als de winter bijna voorbij is, worden de bontbruine kop en bovenrug van de man steeds donkerder tot ze glimmend zwart zijn. Ah, jammer, dat missen wij, dan vliegen ze alweer noordwaarts.