Laatste kans voor de grutto

De vrije val van het aantal weidevogels – onze nationale vogel, de grutto, gaat elk jaar met 5% achteruit – is symptomatisch voor het verlies van biodiversiteit op het platteland. De hang naar kostenreductie in de voedselproductie heeft geleid tot een landschap zonder bloemen, bijen, vlinders en vogels.

Gelukkig is er steeds meer gevoel van urgentie. Iedereen voelt de pijn van de stikstofcrisis, de ernst van de biodiversiteitscrisis begint bij steeds meer partijen door te dringen en er is een brede erkenning dat het huidige landbouwsysteem niet meer werkt. Het kabinet heeft in het regeerakkoord aangegeven de komende jaren fors te willen investeren in een duurzame landbouw en in een robuust natuurareaal; daarbij wil het kabinet verder kijken dan alleen de komende vier jaar. Dat biedt hoop, want voor een doorbraak in het landelijk gebied en voor duurzaam herstel van de weidevogelpopulaties is langetermijnbeleid hard nodig.

Vogelbescherming ziet het voornemen in het regeerakkoord om de unieke natuur van Nederland en de biodiversiteit te herstellen als een trendbreuk, maar ook als een laatste kans. De tijd om de grutto voor Nederland nog te redden raakt namelijk snel op. Daarom werken we graag samen met het nieuwe kabinet om écht herstel voor vogels en natuur te realiseren. Dat doen we onder andere door – in een coalitie met vier andere natuurorganisaties – ervoor te pleiten dat de doelen die gesteld worden gebiedsgericht, ambitieus en afrekenbaar zijn. Ook het Aanvalsplan Grutto, waarbij in totaal 34 gebieden van minimaal duizend hectare worden ingericht, is gestart: de financiering voor de eerste jaren is geregeld.

Natuurbeschermers en boeren moeten het samen doen; dat is geen loze kreet. De grutto heeft zich ooit in ons land kunnen vestigen juist dankzij extensieve landbouw: zonder boeren geen weidevogels. Veel agrarische bedrijven, zoals de boerenlandvogelboeren uit het netwerk van Vogelbescherming, houden rekening met weidevogels én verdienen een goede boterham. Hun aanpak van werken mét de natuur in plaats van ertegen verdient het om te worden opgeschaald.

Nederland is een innovatieland – juist de landbouwsector heeft dat na de Tweede Wereldoorlog bewezen. Nooit meer honger was het adagium; momenteel zijn we het tweede landbouw exporterende land ter wereld. Nu kunnen we die innovatieve kracht gebruiken om de koers te verleggen naar natuurinclusieve landbouw. Daar profiteren niet alleen weidevogels van, het levert ons ook een mooier landschap en gelukkige boeren op.