Door
Inge Both
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 10 februari 2022
Voor het eerst vond er afgelopen najaar in zowel Frankrijk, Spanje als Portugal geen jacht plaats op zomertortels. Een mijlpaal. Deze landen tezamen schoten jaarlijks maar liefst 1 miljoen zomertortels uit de lucht. Bizar als je weet hoe slecht het met deze kleine duif gesteld is.
De zomertortel, die in Europa broedt en overwintert in Afrika, gaat namelijk in hoog tempo ernstig achteruit. In heel Europa zijn de aantallen sinds 1980 met maar liefst 80% afgenomen. In Nederland was de zomertortel ooit een algemene broedvogel, maar ook hier is de vogel inmiddels een zeldzaamheid. De duif staat daarom op de Nederlandse én Europese Rode lijst van bedreigde vogelsoorten. Een belangrijke oorzaak van zijn achteruitgang is het verdwijnen van geschikt leefgebied door intensieve landbouw. Maar bejaging doet daar nog een grote schep bovenop.
De bedreigde staat van de zomertortel bleek voor de Zuid-Europese landen echter geen reden voor een jachtverbod. In 2019 wilde de Franse overheid de jacht op 30.000 zomertortels toestaan. Spanje maakt het nog veel bonter en schiet er jaarlijks naar schatting 700.000 af. Vanwege de achteruitgang en bedreigde status van de soort is dit echter in strijd met Europese wet- en regelgeving en het beschermingsactieplan van de Europese Commissie. Mede dankzij de onvermoeibare inzet van onze Zuid-Europese BirdLife Parters dwong de Europese Commissie afgelopen jaar een ‘zero harvest regime’ af. Oftewel, het stil leggen van de jacht voor komende jaren.
Afgelopen december onderstreepte de Franse Raad van State ook formeel de strijdigheid van de zomertorteljacht met Europese wet- en regelgeving. Voorlopig kunnen zomertortels dus veilig Frankrijk, Spanje en Portugal doorkruisen.
Ondertussen onderzoeken we in Nederland hoe we het voedselaanbod voor zomertortels effectief kunnen vergroten. We hopen dat de soort zo op termijn weer uit het diepe dal opkrabbelt.
Uit Frankrijk kwam er afgelopen jaar nog meer goed nieuws: het vangen van vogels met lijmstokken werd er eindelijk verboden. Een belangrijke overwinning voor onze Franse BirdLife partner LPO. Die strijdt al jaren om een einde te maken aan de barbaarse traditie. Deze vangsttechniek is in Europa al sinds 1979 verboden. Desondanks was Frankrijk nog het enige land die dit toestond.
Onder het mom van ‘traditie’ vingen ze lijsters, kramsvogels, koperwieken en merels om ze dienst te laten doen als lokvogel bij de jacht. Vorig jaar oordeelde het Europese Hof al dat deze barbaarse praktijk in strijd is met de eisen van de Europese Vogelrichtlijn. Ook het hoogste rechtsorgaan van Frankrijk zette nu een streep door de Franse uitzondering op het Europese verbod. En daarmee behoort de barbaarse lijmstokvangst eindelijk in heel Europa tot het verleden.
Op de verkoop van non-specifieke vogelvallen staat voortaan een hoge boete in Portugal. Een mooi succes voor BirdLife partner SPEA, die jarenlang campagne voerde om de wet verder aan te scherpen. Naast de vervaardiging en het gebruik van vallen zoals lijmstokken en strikvallen, is nu ook de verkoop ervan verboden. De boete kan oplopen tot maar liefst 18.000 euro. Deze wetswijziging maakt het illegaal vangen van vogels moelijker. Een belangrijke stap in de goede richting!
Decennialang richtte illegale jacht in Libanon een ware slachting aan onder trekvogels. Naar schatting 2,6 miljoen vogels vonden jaarlijks de dood. Een duizelingwekkend aantal. Maar dankzij de komst van een speciaal handhavingsteam zijn twee cruciale corridors langs de trekroute nu veilig gebied. Geweldig nieuws voor de vele arenden, ooievaars, pelikanen en gieren die tijdens de voor- en najaarstrek Libanon passeren op hun route tussen Europa en Azië.
Op de achtergrond werken we intussen samen met BirdLife Partners aan acties die op termijn de illegale jacht in het Middellandse Zeegebied verder aan banden leggen. Zo werken partners in Cyprus, Libanon, Kroatië, Montenegro, Servië en Bosnië en Herzegovina bijvoorbeeld aan bewustzijnscampagnes voor onder meer de jeugd. Er is nog een lange weg te gaan. Maar deze lichtpuntjes tonen aan wat met een lange adem bereikt kan worden, zelfs al lijkt de missie soms hopeloos.
Ieder jaar worden 25 miljoen trekvogels rond de Middellandse Zee het slachtoffer van illegale jacht. Jouw donatie helpt ons om deze stroperij een halt toe te roepen.
Wereldwijd wordt de natuur in hoog tempo vernietigd. Om dat te stoppen zijn er in alle landen sterke natuurorganisaties nodig. Vogelbescherming draagt daaraan bij als Partner van BirdLife International en ondersteunt een aantal partners bij hun ontwikkeling.