Lammergier slachtoffer van windmolen

De lammergier (met de naam Angele) is afkomstig uit Frankrijk en was voorzien van een kleine GPS-zender waardoor de precieze trekbewegingen van de lammergier in kaart kunnen worden gebracht. Omdat het systeem ook is uitgevoerd met een waarschuwingssysteem dat onverwachte vliegbewegingen van de vogel registreert, ontdekte Hans Pohlmann van de Vulture Conservation Foundation dat het goed mis was.

Onder een grote windmolen in een windpark van Enercon aan de Lange Middenmeertocht, ten zuiden van Kreileroord, werd de lammergier gevonden, dood. Pohlmann is er goed ziek van. “Het was niet nodig geweest. In Zeeland zijn windmolens uitgerust met detectoren die ervoor zorgen dat windmolens stil gaan staan als er grote roofvogels als zeearenden aan komen vliegen. Ook in Spanje zijn hele goede resultaten bereikt met toepassing van deze systemen, waardoor er aanmerkelijk minder vale gieren tegen windmolens aanvliegen.”

Naast deze zogenaamde stilstandvoorzieningen met detectiesystemen, zou je ook windmolens ‘handmatig’ stil kunnen zetten als er sprake is van sterke vogeltrek of als er een grote zeldzame roofvogel in de buurt is, ‘shut down on demand’, heet dat. 

Vogelbescherming roept de eigenaren van windmolenparken daarom op om dit soort beschermingsmaatregelen toe te passen. Want ook zee- en visarenden, die sinds kort in Nederland broeden en waarvan de populaties nog erg kwetsbaar zijn, zijn gevoelig voor aanvaringen met windmolens.

In Noorwegen is onderzocht of het zwart verven van een wiek van een windturbine helpt om het aantal aanvaringsslachtoffers onder vogels te verminderen. Het toepassen van deze maatregel leverde 70 procent minder vogelslachtoffers op. Uit de eerste resultaten van hetzelfde onderzoek in Nederland is er, in tegenstelling tot Noorwegen, geen effect van de zwarte wiek en is er geen reductie in het aantal vogelslachtoffers. Mogelijk komt hier eind 2024 na het tweede jaar effectmeeting verandering in.

Vogelbescherming staat achter de grootschalige omschakeling naar duurzame energie, zoals windenergie, maar vindt niet dat dit ten koste mag gaan van de natuur en biodiversiteit. Windmolens geven niet alleen risico op aanvaringsslachtoffers wanneer ze op belangrijke vogeltrekroutes geplaatst worden. Ook kunnen ze ten koste gaan van het leefgebied van vogels wanneer ze op verkeerde plekken worden geplaatst, zoals in natuurgebieden of weidevogelkerngebieden. Veel vogels mijden van nature dergelijke obstakels in het landschap en zullen er niet meer gaan broeden of rusten. We pleiten daarom voor zorgvuldige locatiekeuze en wijzen op het bestaan van de windenergierisicokaart die het ministerie van LNV heeft laten maken.

Zie ook www.vogelbescherming.nl/energietransitie