Wat een GELUK!

Op 14 september fietste ik over de Waddendijk van Terschelling. Het was afgaand tij; de zon scheen in warme tinten over het water. Wijdverspreid liep het hele palet aan steltlopersoorten te foerageren op de rijkdommen van het wad, die weer binnen bereik kwamen. Zo ook drie groenpootruiters, die in een droogvallende slenk hun kostje bij elkaar scharrelden.

Een bruine flits - een jonge slechtvalk - schoot over de dijk de kwelder op en veroorzaakte grote paniek. Alles wat vleugels had ging de lucht in. Ook de drie groenpoten kozen het luchtruim. Na een vergeefse aanval op een groep goudplevieren richtte de slechtvalk zijn aandacht op dit drietal. Hun paniekerig ‘ge-tjuu-tjuu-tjuu’ was niet van de lucht. Met een snelle manoeuvre forceerde de slechtvalk een formatiescheiding en dwong één exemplaar tot een landing op het water, in de buurt van de dijk.

Ik trok een sprintje van enkele honderden meters om het zonlicht weer in de rug te krijgen. Met een schapenhek als rugdekking wachtte ik ineengedoken het verdere verloop af. Werd dit een kroniek van een aangekondigde dood?

De groenpootruiter dreef op de ebstroom langzaam voorbij een strekdam. De slechtvalk draaide een linkerbocht. Ik stelde mijn camera scherp op de groenpootruiter, want ik verwachte dat de slechtvalk zou proberen zijn ‘diner’ uit het water te grissen.

Op het allerlaatste moment van de aanval dook de groenpootruiter echter helemaal onder water. De slechtvalk had het nakijken, maar keerde met een ruime draai voor een nieuwe aanval. Zijn beoogde avondmaaltijd maakte van dit uitstel gebruik door snel naar de beschutting van de strekdam te vliegen en daar weer in het water te ploffen. Koos de groenpootruiter daarbij bewust de bovenstroomse zijde (het ‘keerwater’), die hem zonder inspanning in de buurt van deze dekking zou houden? Weer naderde de slechtvalk, nu langzamer en met bungelende klauwen. De tweetonige, onheilspellende tune van ‘Jaws’ flitste even door mijn hoofd, maar werd royaal overstemd door de angstkreten van de groenpootruiter. Die stak alleen met nek en kop boven water uit. Opnieuw haalde het beoogde slachtoffer met succes zijn verdwijntruc uit.

De slechtvalk zou in anderhalve minuut acht aanvallen uitvoeren, bijna allemaal met een linkerbocht¹, maar op zijn menukaart voor die avond stond in de sterren blijkbaar wat anders geschreven. Of hij moest de nacht doorkomen op een lege maag, want ook een langs vliegende scholekster wist hem makkelijk te ontvluchten.

De groenpootruiter redde het dankzij zijn ervaring of had hij het geluk van zijn leven? En ik? Ik was op het goede moment, op de juiste plaats, met prachtig licht en een camera bij de hand in de comfortabele rol van waarnemer. Wat een geluk.

¹ Tim Birkhead beschrijft in zijn boeiende boek ‘De zintuigen van vogels’ (2013) dat slechtvalken niet in een rechte lijn maar in een wijde boog op hun prooi afvliegen en daarbij vooral gebruikmaken van hun linkeroog (p. 60).

Foto boven: Groenpootruiter van Jelle de Jong. Andere foto's: Jouke Altenburg.