Skylger kaas redde weidevogels

“Terschelling is één van de vier kerngebieden in Nederland binnen het weidevogelprogramma van Vogelbescherming. Door een forse bijdrage van de Nationale Postcode Loterij was het mogelijk om PolderPracht grootschalig van de grond te tillen. Het doel was om de weidevogels op het eiland een veiliger toekomst te bieden. Om dat te bereiken moeten alle boeren op Terschelling met je mee willen werken. Dat was de lastigste opgave.”

“Niet zonder slag of stoot, maar het is gelukt. Je moet bedenken dat agrariërs ondernemers zijn. Weidevogelbescherming moet wel financieel haalbaar zijn. Binnen het project PolderPracht hebben we dit voor elkaar gekregen.”

“Klopt; een melkveehouder haalt gemiddeld 85 procent van zijn inkomen uit de verkoop van melk. Als een weidevogelvriendelijk beheer een paar cent per liter meer oplevert, dan tikt dat lekker aan.”

“Met alle elf melkveehouders op Terschelling hebben we afgesproken dat ze op minimaal 20 procent van hun grasland toewerken naar een uitgestelde maaidatum. Dat betekent rust op het land tussen 1 april en 15 juni. Weidevogelkuikens hebben dan tijd om groot te worden voordat er gemaaid wordt. Ook hebben we flauw aflopende oevers aangelegd en op vijf plaatsen waterpompen op zonne-energie geplaatst. Dat geeft vernatte graslanden en die zorgden meteen voor een broedkolonie kluten en meer tureluurs en slobeenden.”

“Door PolderPracht hebben we het voor elkaar gekregen dat de kaasmakerij op Terschelling is vernieuwd en uitgebreid. Er kan nu meer melk op het eiland ‘verkaasd’ worden. Een mooi voorbeeld hiervan is de ‘Skylger’, wat Fries is voor ‘van Terschelling’. Dit is een streekeigen en weidevogelvriendelijk product, waar consumenten wat meer geld voor over hebben. Hierdoor kon de melkprijs die de boeren ontvangen ook omhoog. Ziedaar het verdienmodel…”

“Consumenten worden steeds kritischer en bewuster. Streekeigen leeft. En wat lokaal geproduceerd wordt, hoeft geen lange transporten te ondergaan. Het is duurzamer. Skylger is trouwens ook heel lekker. Dit jaar won hij goud tijdens twee internationale kaaskeuringen.”

“Indirect wel, maar de basis ligt bij de boer. Toen we PolderPracht zes jaar geleden startten, was er op Terschelling één biologische melkveehouder die zijn melk aan de lokale kaasmakerij verkocht. De melk van de andere tien boeren ging per veerboot naar het vasteland. Inmiddels zijn er twee biologische melkveehouders en leveren alle andere boeren een deel van hun melk aan de kaasmakerij op Terschelling. En ze krijgen voor die melk ook nog eens beter betaald. Die omslag in denken en werken; dat hebben we samen toch maar mooi voor elkaar gekregen. Daar ben ik best trots op.”

“Skylger ligt onder verschillende merknamen nu in de schappen van winkels van Plus en Albert Heijn en eerdaags komt daar HEMA bij. De Terschellinger Kaas is ook op veel plekken verkrijgbaar. Omdat van ketens ieder filiaal vaak zelf besluit of ze een product opnemen in het winkelschap kunnen we geen lijst van verkooppunten publiceren. Maar een belangrijk afzetgebied is natuurlijk Terschelling zelf. Daar brengen we dat ook onder de aandacht, naast natuurlijk de pracht van de polder. Daarvoor is een fietsroute ontwikkeld, er zijn informatiepunten ingericht, je kunt op het gruttokuikenpad een insectenspel doen. Verder hebben we tijdens Oerol talloze vogelexcursies georganiseerd en met een tiental kunstenaars exposities in de polder gemaakt. Uiteraard dragen we daarbij uit dat consumenten die tijdens het boodschappen doen bewust kiezen, invloed kunnen uitoefenen op de toekomst van ons landschap.”

“Op dit moment wordt een derde deel van alle op Terschelling geproduceerde melk op het eiland zelf verwerkt tot kaas. Het zou mooi zijn als dit percentage de komende jaren kan stijgen tot 100 procent. Dat zou goed zijn voor de lokale economie, de agrariërs op het Waddeneiland en uiteraard de weidevogels.”

“Ik vind het een vanzelfsprekendheid om voor weidevogels te knokken. Samen met collega’s heb ik de achteruitgang van de weidevogelstand zeker kunnen vertragen. Het was wel taai roeien tegen de stroom op, maar weidevogels zijn het waard om voor te strijden!”