6 vogeljongen om nooit meer te vergeten

“Serieus, er zit hier een pinguïn aan de overkant van de Oude Gracht, hoe kan dat?” Een vraag die we bij Vogelbescherming iedere zomer horen. Als de ‘bewijsfoto’ arriveert, blijkt steevast dat het een jonge aalscholver is. Ze hebben een pinguïnpostuur als je de staart niet ziet en anders dan hun ouders een witte buik; daardoor lijken ze vanuit de verte blijkbaar op een pinguïn.

Nu zijn er meer vogels waarbij het jong een andere kleur heeft dan de ouders. Dat heeft verschillende verklaringen.

Een kleurverschil tussen jonge vogels en hun ouders heeft grofweg twee redenen. De eerste: veiligheid. De jongen hebben een verenkleed waarmee ze beter gecamoufleerd zijn en dus veiliger voor roofdieren (bijvoorbeeld minder contrast of bruin). De tweede mogelijkheid: worden herkend als jong. Als volwassen vogels zien dat je nog jong bent, gaan ze anders met je om: je mag meer, ze zijn minder agressief en willen ook niet paren.

Een paar voorbeelden van alledaagse vogels en hun anders uitziende jongen, zodat u ze voortaan direct herkent.

Jonge roodborsten zijn helemaal bruin omdat ze dan tenminste niet worden aangevallen door volwassen roodborsten. Roodborsten zien er namelijk lief uit, maar zijn dat niet. Ze zijn agressief tegen alles dat oranjerood is: een bolletje wol, speelgoedauto, sok, alles. Niet voor niets, want ze hebben een zomer- én een winterterritorium, dat ze fel verdedigen om genoeg eten te vinden.

Je vraag je bij jonge spreeuwen wel eens af of die bruine schutkleur er nog toe doet als ze luidruchtig bedelend hun ouders achtervolgen en tot wanhoop drijven. Helemaal bruin zijn ze in elk geval en pas na september krijgen ze hun zwart met wit gestippelde winteroutfit. In de zomer zijn ze - om de verwarring compleet te maken - glanzend zwart met een gele snavel.

Die twee hieronder maken het helemaal bont met bedelen: ze zitten op een vol voerbakje en de meelwormen springen bijna in hun bek, maar toch zitten ze om een hapje van hun mama te schreeuwen.

‘Gemakkelijk te herkennen aan de dieprode anaalstreek’ staat in de ANWB-vogelgids bij de grote bonte specht. Maar dat hebben ze allemaal, dus daarmee onderscheidt u de jonkies niet van de ouders. Het verschil zit ‘m in de petjes: vader en moeder hebben een zwart petje en de kinderen een rood petje boven op het kopje.

Jonge waterhoentjes helpen hun ouders vaak met het verzorgen van kuikens uit een later nest. Ze zijn bruin, in tegenstelling tot de ouders die erg contrastrijk zijn met hun zwarte veren en rode snavel.

Knobbelzwanen hebben grijze kuikens, die daarna bruin worden en pas wit als ze volwassen zijn. Maar soms ziet u witte kuikens. Dat komt omdat ze deels afstammen van vogels die werden gekweekt om hun witte dons: de jongen van de afstammelingen van deze zwanen zijn wit en blijven wit. Beide kleurvormen zijn inmiddels met elkaar vermengd, waardoor in één zwanengezin, soms beide varianten voorkomen.