Broedseizoen: kappen met kappen?

Snoeien en kappen in het broedseizoen is niet verboden, míts nesten en vogels niet worden vernield of verstoord. En daar zit de moeilijkheid. Zie vanaf de grond maar eens of er een nest of sliertje jongen zit verstopt in een heg, struik of boom. Die vogels doen namelijk hun stinkende best om ervoor te zorgen dat nest en jongen onzichtbaar zijn, om ze te beschermen tegen katten, ratten, sperwers en andere gegadigden.

Snoeien en kappen in het broedseizoen is dus hoogst onverstandig, omdat de kans groot is dat u toch per ongeluk een nest vernielt. Snoei daarom ervoor of erna. Daar zit nóg een moeilijkheid, want veel mensen denken dat vogels in mei broeden en dat snoeien in andere maanden veilig is. Was het maar waar. Uilen broeden al in februari en veel vogels zoals merels hebben wel 2 of 3 legsels en gaan door tot augustus.

Dan zijn er ook nog vogels wiens nest het hele jaar door wettelijk is beschermd, of het nu in gebruik is of niet. Huismus en gierzwaluw bijvoorbeeld, die broeden onder dakpannen en in andere holtes (let op als u klimop van het dak trekt!). De reden voor die jaarrond bescherming is dat deze vogels jaarlijks opnieuw gebruik maken van hetzelfde nest en afhankelijk zijn van die paar nestplekken.

De tuin kan echter niet eeuwig doorgroeien, jaar na jaar. Wat te doen? Het beste is om voor maart of na juli te snoeien, want in die periode broeden de meeste vogels. Wilt u in mei toch af van die enorme pruik op de ligusterhaag, controleer dan van te voren meter voor meter op de dag dat u gaat snoeien, dan zit u redelijk veilig. Vindt u onverhoopt een nest? Of ziet u een vogel rond rommelen met mosjes? Onverbiddelijk, dan moet het werk wachten, want ze zijn beschermd vanaf het allereerste takje tot het allerlaatste uitgevlogen kuiken.

Schrijnend als u zo uw best doet voor de vogels en dan ziet dat gemeentewerkers kordaat struiken kortwieken waar nesten of jongen in zitten. Ze zullen misschien claimen dat ze volgens een door het ministerie goedgekeurde gedragscode werken en dus voldoende rekening houden met de natuur.

Maar dat is geen excuus. Ook als gemeenten werken met een gedragscode, mogen ze nestelende en broedende vogels niet verstoren. Weten ze dat er een nest zit en gaan ze door? Dan zijn ze in overtreding, net als ieder ander, gedragscode of niet. Natuurlijk zijn ook veel gemeenten trots op hun natuurpracht en hebben de bescherming ervan hoog in het vaandel.

Als u getuige bent van nestverstoring (dus een overtreding van de Wet natuurbescherming), dan kunt u een paar dingen doen.

1. Bij spoed: de politie bellen (0900-8844). Vraag naar het Regionale Milieuteam. In sommige gevallen worden werkzaamheden stilgelegd.
2. Een praatje aanknopen. Probeer in eerste instantie het gesprek aan te gaan. Leg uit dat iemand vogels verstoort en geef aan hoe het snoeien wél veilig kan. Heeft u te maken met een uitvoerder, bel dan desnoods de opdrachtgever (dat kan ook een gemeente zijn). Informeer, leg uit dat de wet wordt overtreden en dat u in het uiterste geval aangifte doet bij de politie.
3. Schakel eventueel de hulp in van een vogelwerkgroep. Vraag of ze gezamenlijk met u willen optreden, want een vogelwerkgroep wordt vaak serieuzer genomen.
4. Een melding doen bij de provincie. Mag dat alles niet baten, meld dan een mogelijke overtreding van de Wet natuurbescherming bij de provincie. De provincies zijn in de meeste gevallen verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van deze wet.
5. Doe aangifte bij de plaatselijke politie van een strafbaar feit. Het is nodig om dit ook met zoveel woorden te zeggen, anders kan de politie het laten bij het maken van een aantekening.

Niets geeft meer vrolijkheid en voldoening, dan rondhupsende jonge musjes op onderzoek in de tuin, wetend dat ú dat mogelijk heeft gemaakt. Het lijken misschien lastpakken, al die beschermde vogels, maar als rekening met ze houden bij kappen of snoeien eenmaal routine is, heeft u er eigenlijk alleen maar plezier van.