Nachtelijke muizenvangers op de akkers

Sinds enige jaren probeer ik af en toe veldleeuweriken te vangen tijdens de najaarstrek ten behoeve van een Europees ringproject. Om de vogels naar de netten te lokken speel ik het geluid van een zingende veldleeuwerik af. Opvallend is dat de vogels zich in de regel pas na middernacht laten vangen. Ineens hangen er dan 2, 8, 10, 20 tegelijk in het net. Het is altijd spannend of  leeuwerikentrek is, want soms blijft de gehoopte piek na middernacht uit. Dan rest niets anders dan onverricht ter zake huiswaarts te keren.

Naast leeuweriken vang ik wel eens uilen, of eigenlijk vang ik altijd wel een uil. Die komen ook op het geluid van de leeuwerik af, want ze zien (horen) daar een lekker hapje in. Meestal een ransuil, vaak een kerkuil, en heel heel soms een velduil.

Eén keer probeerde ik leeuweriken te vangen op een ‘Vogelakker’. Dat is een maatregel voor muizenetende roofvogels zoals de grauwe en blauwe kiekendief. Door een uitgekiend ontwerp met een afwisseling tussen braakstroken en luzernestroken wemelt het daar van de veldmuizen. Ik wist niet wat ik meemaakte, de ene na de andere ransuil hing in de netten. Eind van de avond acht ransuilen gevangen en geen veldleeuwerik gezien. De week erop vingen we op dezelfde plek een heuse velduil!

De uilen waren altijd ‘bijvangst’ en een pleister op de wond in nachten dat de leeuweriken verstek lieten gaan. Dit veranderde met het Waddenfondsproject Wadvogels van Allure van Vogelbescherming en Grauwe Kiekendief - Kenniscentrum Akkervogels. Onderdeel daarvan was het vangen van velduilen voor GPS-loggeronderzoek.

In plaats van bijvangst waren de uilen ineens het doel geworden. De eerste nacht in de buurt van een Vogelakker was het gelijk raak, eerst twee kerkuilen maar toen BOEM een velduil in het net. De eerste Velduil ooit met een GPS-logger op zijn rug was een feit. De tweede avond ‘alleen’ maar drie kerkuilen. De derde avond weer een kerkuil en toen, YES, de tweede velduil. Ook deze mocht met een logger op de rug haar weg vervolgen. De vierde avond alleen een ransuil (eigenlijk was ook het weer er niet naar).

Wat mij dan nog het meeste opvalt zijn al die uilen die er überhaupt ’s nachts op die Vogelakkers rondstruinen! Overdag stikt het er van de torenvalken en kiekendieven, maar blijkbaar gaat dat ’s nachts net zo hard door, maar dan met uilen. Als we de akkerbouwgebieden van Nederland wat aantrekkelijker willen maken voor uilen, lijken Vogelakkers het ei van Columbus.