Fotohut special: kraanvogels

Elk najaar verzamelen duizenden kraanvogels uit Scandinavië en Rusland zich in Noordoost-Duitsland. Op doortocht naar Frankrijk en Spanje verblijven ze hier een aantal weken om te rusten en zich flink vol te eten. Overdag struinen ze maïsakkers en aardappelvelden af en ’s nachts slapen ze met de poten in het water op meren en vennen. Het eiland Rügen staat bekend als dé verzamelplek voor kraanvogels in Europa. Ook het vaste land van Mecklenburg-Vorpommern blijkt erg in trek te zijn bij kraanvogels. Vanaf een indrukwekkend observatieplatform, het ‘Kranorama’ van de Duitse Kraanvogelbescherming nabij Groß Mohrdorf, kan men groepen kraanvogels in de weilanden zien. Speciaal voor fotografen heeft men een viertal hutjes aan de rand van een weiland geplaatst. Een dag lang verstopte ik me in een fotohutje tussen de kraanvogels.

Tevoren had ik een fotohut gereserveerd bij de Kranichschutz Deutschland. Reserveren is nodig want de hutten zijn in trek. Niet vanwege de grote luxe, want het enkelwands houten hutje is niet groter dan 1 x 2 x 1 m (l-b-h). Je kunt er niet rechtop staan en er is geen stoel, dus die moet je zelf meenemen. “Een toilet?” vroeg m’n buurvrouw. Nou nee, een emmer voor de grote boodschap en een zelf meegenomen fles voor de kleine moet volstaan. Plastic flessen waarin frituurolie of wasmiddel heeft gezeten zijn ideaal. Stevig plastic en lekker groot…

Voor het licht wordt moet je binnen zijn, zodat de kraanvogels niet in de gaten hebben dat er iemand in zo’n gebouwtje zit. Om 06.00 uur ’s morgens in het pikke donker had ik mijn post ingenomen. Om elke kans op verstoring te voorkomen mag je niet: hoesten, praten, telefoneren, je lens niet meer dan 5 cm. uit de kijkopening steken en onder geen beding het hutje verlaten. Je mag er pas uitkomen als de kraanvogels uit zichzelf vertrokken zijn naar hun slaapplaats. In mijn geval was dat om 19.00 uur, 13 uur later. Nou daar zit je dan.

Het wachten begint. Om 07.30 uur hoor ik in de verte een aanzwellend getrompetter. Kraanvogels! Even later landen een paar honderd vogels op minder dan 50 meter voor mijn privé-observatiepost. Geweldig! Het geluid, hun gedrag, hun schoonheid. Woorden schieten te kort. Een kraanvogel is zo groot als een ooievaar, maar rechtopstaand en zich uitrekkend meet ie wel 2 meter. Kraanvogels zijn sierlijke, elegante vogels. Ze schrijden als onze koning en koningin op Prinsjesdag, maar dragen een rode kroon. Een kale plek op de kop, die bij de mannen groter en roder is dan bij vrouwtjes. Een weiland vol blauw bloed dus.

Er lopen veel gezinnetjes bij; pa, ma en meestal 2 jongen. Die laatste zijn te herkennen aan de oranje/bruine koppen. De schuwe vogels kijken eerst de kat uit de boom, maar doen zich al snel tegoed aan de voor hen gestrooide maïs. Na een paar uur gekeken en gefotografeerd te hebben krijg ik hun gedrag een beetje door.

De mannen zijn agressief tegenover jonge mannetjes en houden ze op afstand. Er staat altijd wel een kraanvogel met lange nek op uitkijk voor eventueel onraad. Ze komen tot op 25 meter van m’n hutje en spieden dan nieuwsgierig naar de kijkopening. “Iets klopt er niet,” hoor je ze denken.

Her en der liggen ook wat maïskolven in het weiland. Een jonge puber pakt een maïskolf op en gooit hem met de snavel in de lucht en probeert hem zowaar weer op te vangen. Andere vogels voelen zich aangetrokken om mee te doen en het lijkt alsof 3 – 4 vogels een potje voetbal spelen met die maïskolf. Ze springen op en schoppen zelfs naar het ding. Wat zien ze erin? Of proberen ze simpel de maïskorrels los te krijgen.

Achteraan loopt een groepje van 5 – 6 hanen. Ze lijken wat groter dan de rest, hebben licht grijze halzen en knalrode koppen. Het afwijkende uiterlijk blijkt toe te schrijven aan Russische vogels. Deze herensociëteit houdt elkaar goed in de gaten en af en toe rekken ze de halzen en wordt er luid getrompetterd. Dat duurt slechts enkele seconden en daarna doen ze alsof het ze niks interesseert. Een fraai schouwspel, dat zeker.

Stijf en stram kom ik 13 uur later uit het hutje. Moe en duf, maar vooral tevreden.
Voor avond- en ochtendvluchten bleek het schiereiland Darß een erg goede plek. Vanaf de brug zagen we de vogels laag over komen. Bij de ochtendschemer stonden we hier paraat en zeker met een fraaie zonsopkomst leverde dit mooie plaatjes op. Je moet wel steeds vroeg je bed uit, maar dan krijg je ook wat.

• Telelens vanaf 300 mm.
• Met een bonen- of rijstzak steekt je lens te ver uit. Dus een statief is een must.
• Verder uiteraard voldoende geheugenkaartjes en accu’s.
• Proviand voor een lange dag.
• Warme kleding.
• Stoel, een verstelbare campingstoel is aan te raden.
• Plasfles.

Kijk hier voor meer informatie