Vogelvriendelijke nieuwe wijk in Udenhout

Vogelbeschermer Bart van Beerendonk speelt een belangrijke rol bij het vergroenen van de bouwplannen voor Den Bogerd, een nieuwbouwwijk in Udenhout voor ongeveer 380 woningen. Bart’s inzet voor deze wijk is op vrijwillige basis, hij werkt hiervoor samen met zijn vrienden van de vogelwerkgroep van IVN Oisterwijk en vogelwerkgroep Midden-Brabant. In het dagelijks leven is hij software ontwikkelaar bij de provincie.
De planning van Den Bogerd kende een roerige voorgeschiedenis. Veel omwonenden en partijen zagen het eigenlijk niet zitten, een wijk zo dicht bij en zelfs ín het groen. Maar nadat een aantal procedures was doorlopen, viel een besluit waar niet meer aan getornd kon worden.

Het beste voor de natuur eruit halen

Ondertussen was wel bedacht dat het een natuurvriendelijke woonwijk moest worden. Bart is er graag bij betrokken. “Ik heb al een aantal projecten voor vogels in ons dorp gedaan en als ze dan bijna in onze achtertuin een nieuwe wijk plaatsen, dan moet je daar het beste uit zien te halen! Dit kan volgens mij het makkelijkst als je in gesprek gaat vóórdat er wat op papier staat.”
De projectontwikkelaar was al snel enthousiast. Via een aantal tussenstappen is uiteindelijk zo’n 90 procent van de plannen van de vogelwerkgroepen doorgevoerd. “Een huiszwaluwtil bijvoorbeeld. Maar ook een weiland dat periodiek onder water loopt. Dat levert precies het soort modderigheid op dat huiszwaluwen nodig hebben om hun nesten mee te bouwen. Het gaat niet alleen om broedgelegenheid, maar ook om het gewenste leefgebied voor soorten.”

Een biodiversiteitstoren

De huiszwaluwtil – vijf meter hoog – heet in het plan een ‘biodiversiteitstoren’. Met recht en reden: de toren biedt ook plek aan vleermuizen en insecten. Die laatste vormen voedsel voor zowel de vogels als de vleermuizen. Onder de toren is een wilde bloemenwei gepland; ook die lokt weer insecten, omdat het inheemse planten zijn. Bewoners kunnen er genieten van vlinders en weten dat de bijen die het zo moeilijk hebben, hiermee ook geholpen zijn.
En als alles volgens plan gaat, biedt Den Bogerd tijdens de aanleg ook ‘tijdelijke natuur’ op de gronden die later worden bebouwd; deze gronden worden ingezaaid met inheemse bloemenmengsels. Een mooi gezicht en de natuur profiteert ervan.

Stadsvogels, watervogels en parkvogels

Den Bogerd moet een warm welkom bieden aan alle soorten stadsvogels, een flink aantal watervogels en soorten zoals de groene specht, grote bonte specht en de fraaie boomklever die op en neer langs boomstammen ‘wandelend’ insecten bij elkaar scharrelt.
Nu zijn het nog plannen, maar Bart verheugt zich al op het moment dat bijen, vlinders, vleermuizen en vogels daadwerkelijk in Den Bogerd hun intrek nemen. “Dat gaat een heel goed gevoel geven.” Maar ondertussen is hij ook al heel blij dat er nu, in een vroeg stadium, nagedacht wordt over een prettige en natuurrijke woonomgeving.

Tips van Bart voor andere vogelwerkgroepen

• Als er nieuwbouw wordt aangekondigd, probeer in een heel vroeg stadium aan tafel te komen bij de projectontwikkelaars en andere betrokken partijen. Je verovert ze met enthousiasme en bijvoorbeeld goede brochures.
• Kom met goed onderbouwde kennis. In Udenhout hebben we veel gehad aan het boek Stadsvogels in hun domein van Jip Louwe Kooijmans. Je kunt ook gebruiken maken van de Checklist Groen Bouwen.
• Als je betrokkenheid hebt gekweekt, begin dan met een kleiner project. Bijvoorbeeld het plaatsen van een biodiversiteitstoren. Je leert dan goed alle spelers kennen.
• Genereer publiciteit voor tussentijdse mijlpalen. Zo houd je de aandacht warm en het is een bedankje aan alle betrokkenen.