Parelduiker
Black-throated Loon, Gavia arctica - Duikers (Gaviidae)
De parelduiker is veel zeldzamer dan de roodkeelduiker. Hij wordt vooral langstrekkend aan de kust gezien, soms ook in het binnenland.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Parelduikers hebben in zomerkleed een fluweelachtige grijze kruin en achterhals, zwarte keel en een duidelijk patroon van witte blokken op de bovendelen. In winterkleed minder opvallend: heeft niet het 'witte gezicht' van de roodkeelduiker. Heeft vaak een opvallende witte vlek op de achterflank. Steil voorhoofd, met afgerond achterhoofd. Snavel horizontaal, bij roodkeelduiker iets omhooggehouden. Dikke hals en volle borst.
Geluid
In het broedseizoen een luide, ritmische, hoge baltszang; daarnaast ook lange, klaaglijke en grommende geluiden, vooral 's nachts.
63-75 cm (excl. 10 cm poten), spanwijdte 100-122 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Broedtijd april-juni. Eén legsel met 2-3 eieren. Broedperiode 28-30 dagen. Jongen zijn nestvlieders en worden lang gevoerd door beide ouders. Vliegvlug na 60-65 dagen. Broedt niet in kolonies, paren zijn sterk territoriaal. Nest een stapel waterplanten direct aan het water. Hier vluchten ze naartoe bij onraad.
Leefgebied
In de winter te vinden in ondiepe kustzeeën en rustige baaien, zelden op volle zee. Soms in het binnenland op plassen en meren. In de broedtijd op tamelijk grote, diepe meren, liefst met eilandjes. Vooral in de taigazone en in het boreale gebied, veel minder in de toendrazone.
Voedsel
Vooral vis, waaronder donderpadden, stekelbaarzen, haring, sprot, kabeljauw, baars, forel en alver. Soms waterinsecten, mollusken, kreeftachtigen en plantaardig materiaal.
Vogeltrek
Trekt zowel overdag als 's nachts. In Nederland vooral aan de kust, soms in het binnenland. Najaarstrek van september tot in december, maar verplaatsingen zijn de hele winter mogelijk. In voorjaar vooral februari, tot in april-mei; dan vaak in zomerkleed.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in zeer klein aantal
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Verspreiding
Wordt vooral langsvliegend gezien tijdens zeetrektellingen. Aantal overwinteraars te klein om een trend vast te stellen, maar lijkt redelijk stabiel in aantal, met weinig schommelingen van jaar op jaar. In Europa als geheel nemen de aantallen af.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Overal langs de kust op trek te zien, maar vaak moeilijk te onderscheiden van de veel talrijkere roodkeelduiker. Met rustig weer soms foeragerend te zien, vooral in het Deltagebied (Brouwersdam). Soms langdurig aanwezig in het binnenland, op plassen en grote meren.
In Europa
Broedt in Schotland, Fenno-Scandinavië en Rusland. Het overwinteringsgebied strekt zich uit in zuidelijke richting tot de kust van Noordwest Spanje en de Middellandse Zee.
Meer informatie
Bescherming
In broedgebieden bedreigd door verzuring van viswater, vervuiling met zware metalen en schommelingen van de waterstand (vooral tijdens het broeden). Op sommige plaatsen laag broedsucces door menselijke verstoring (waterrecreanten). Buiten de broedtijd kwetsbaar voor olievervuiling, vooral waar parelduikers zich verzamelen op rijke visgronden. Verdrinkt soms in visnetten. Mijdt windparken op zee.
Wat wij doen
Vogelbescherming pleit voor het instellen van zeereservaten, duurzame en ecologisch verantwoorde visserij, zorgvuldige planning van windparken op zee en zo schoon mogelijke zeeën.
Wat kun jij doen
Vermijd verstoring van broedende vogels in de broedgebieden. Parelduikers zijn daar erg gevoelig voor.
Meer weten?
Actuele berichten
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De parelduiker is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn parelduikers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de parelduiker wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er is slechts één natuurgebied voor parelduikers als belangrijk foerageergebied aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. Het gaat om de Noordzeekustzone. Voor dit gebied gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. Het betreffende gebied is te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal