Waterhoen

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Territoriumroep een verdragend "poerrr", verder zeer veel andere geluiden.

• Diverse roepen
• Balts
• Vluchtroep ('s nachts)

Broeden

Broedt van maart-augustus. Heeft één tot wel drie legsels per jaar bestaande uit meestal 5-9 eieren. Broedduur: 19-22 dagen. Maken een komvormig nest in dichte oevervegetatie. Meerdere vrouwtjes leggen soms eieren in hetzelfde nest, zogenoemde dumpnesten (vanaf 12 eieren). Jongen uit een eerder broedsel helpen mee met het verzorgen van kuikens uit een later nest. De jongen kruipen meteen uit het nest en kunnen na een dag of 49 vliegen.

Leefgebied

Het waterhoen is een algemene broedvogel van meren, plassen, rivieren, vijvers en sloten met een dichte oevervegetatie. Hierbij hebben ze een lichte voorkeur voor voedselrijke wateren. Het waterhoen is een vaak verborgen levende vogel die zich vooral ophoudt in dichte oevervegetaties. Hierin maken ze ook hun komvormig nest van waterplanten. De lange tenen zorgen ervoor dat ze niet wegzakken in de modderige oevers. Waterhoentjes zoeken elkaar in de wintermaanden op in de buurt van grote vijvers en sloten. Hier moeten ze wel voldoende voedsel en dekking kunnen vinden.

Voedsel

Het voedsel van het waterhoen bestaat uit waterplanten, grassen, insecten, spinnen, kikkervisjes, maar soms ook eieren van andere vogels.

Vogeltrek

Het waterhoen blijft in Nederland. Tijdens strenge vorst gaan ze op zoek naar open water en trekken ze ook wel weg naar Engeland of Noordwest-Frankijk. In de winter bevinden zich in Nederland ook Duitse en Deense vogels. Midden in de winter zijn de grootste aantallen te zien in het westen en zuidwesten, zowel op het platteland, in moerassen als in stedelijke omgeving. Trekt 's nachts en is dan ook soms te horen, vooral in het voorjaar.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Alhoewel een wat schuwe vogel toch in veel stadsparken te vinden.

In Europa

Waterhoenen komen in het grootste deel van Europa voor, maar niet in IJsland en in het noorden van Scandinavië, Finland en Rusland. Vooral het voorkomen van voedselrijke wateren met voldoende waterplanten (waarin zich weer waterinsecten ophouden, die tot voedsel dienen) is van belang.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich in voor gezonde wetlands en moerasgebieden en voor voorlichting aan een groter publiek over de aanwezigheid van vogels in de directe leefomgeving. Het waterhoen profiteert daar onvoldoende van. Nader onderzoek moet aantonen waarom de populatie achteruitgaat en wat effectieve beschermingsmaatregelen zijn.

Wat kun jij doen

Het aanleggen van voldoende oevervegetatie bij vijvers in bijvoorbeeld stadsparken geeft het wat schuwe waterhoen een plek om te schuilen. Waterhoenen kunnen in de winter worden bijgevoerd met granen en boerenkool of andijvie.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland

Actuele berichten

• 6 vogeljongen om nooit meer te vergeten

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van waterhoenders zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving