Kuifeend

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Man tijdens balts hoge fluitende, gorgelende en trillend geluiden. Vrouw een laag "raah-raah".

• Baltsende mannen en vrouwen
• Vrouwtje in vlucht

Broeden

Broedt vanaf mei. Eén legsel met 8-11 groengrijze eieren. Als er zich meer dan 14 eieren in het nest bevinden, heeft een ander vrouwtje waarschijnlijk haar eieren erbij gedumpt. Broedduur 23-28 dagen. Vrouwtje broedt de eieren uit. De kuifeend is geen koloniebroeder, maar op een geschikte locatie kunnen zich wel meerdere nesten bevinden op een tiental meters van elkaar. Nesten verborgen in oevervegatie. De jongen zijn nestvlieders en kunnen na 45-50 dagen vliegen.

Leefgebied

Broedt in Europa van Noorwegen tot aan het midden van Frankrijk, in laagland- en steppe-achtige gebieden. Eutrofe wateren van 3-5 meter diep hebben de voorkeur, met eilanden om op te broeden en voldoende vegetatie ter beschutting. De kuifeend komt veel voor op grote zoetwatermeren, reservoirs, vijvers en rustige, langzaam stromende rivieren. In Nederland veel in weidegebieden met sloten en vaarten.

Voedsel

Kuifeenden zijn omnivoor. Ze eten voornamelijk schelpdieren zoals zoetwatermossels, maar ook kreeftachtigen en andere waterdieren die tussen de waterplanten leven, staan op het menu. Ook waterplanten, zaden en granen worden gegeten. Duikt naar voedsel.

Vogeltrek

Nederlandse broedvogels overwinteren voornamelijk in Zuid-Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en op het Iberisch schiereiland. Overwinteraars in Nederland zijn afkomstig uit Centraal- en Noord-Europa. In Centraal en Noordwest-Europa zijn er veel standvogels. Trekkende kuifeenden trekken weg uit hun broedgebied omstreeks september en komen daar weer aan rond april.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

De kuifeend is wijdverspreid door Nederland te vinden in sloten, moerassen en op open wateren als het IJssel- en Markermeer.

In Europa

Kuifeenden broeden in het gehele Palearctisch gebied in boreale, gematigde en steppezones. In Europa strekt het broedgebied zich uit van Noord-Noorwegen tot aan 45 graden NB in het zuiden, ongeveer halverwege Frankrijk.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming maakt zich sterk voor verbetering van de waterkwaliteit en de natuurkwaliteit in Nederlandse wetlands en in de delta. Daar profiteert een soort als de kuifeend van. Dat doen we op verschillende manieren, onder meer via een netwerk van vrijwillige WetlandWachten, die ogen en oren in het veld zijn en rapporteren over negatieve ontwikkelingen en kansen van gebieden.

Wat kun jij doen

De kuifeend is gevoelig voor verstoring al leven ze dicht bij de mens. Probeer verstoring zo veel mogelijk te voorkomen en bekijk ze op afstand. Profiteert van natuurvriendelijk graslandbeheer en natuurvriendelijke oevers.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland 
• Vogelbescherming en moeras

Actuele berichten

• Oproep aan IJsselmeer­gemeenten: kies voor natuur
• Korte lijntjes met visserij en wetenschap
• Beter alternatief voor ‘zonne-atollen’ in het IJsselmeer
• Kuikens kijken: 14 vertederende vogelplaatjes

Downloads

• Populatie ontwikkeling eenden (pdf, 19.08 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

Verschillende natuurgebieden die door kuifeenden worden gebruikt als foerageergebied of slaapplaats, zijn aangewezen en beschermd als Natura 2000-gebied. Het gaat onder andere om het IJsselmeer, Lauwersmeer en Sneekermergebied. Voor deze gebieden gelden strenge regels voor alle activiteiten die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben op de natuurwaarden waarvoor het gebied is aangewezen. De betreffende gebieden zijn te vinden in een database van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving