Merel

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Prachtig fluitende en rollende zang van de man in het voorjaar. Verder schel alarm en zeer hoge andere roepen.

• Zang
• Roep
• Roep
• Roep

Broeden

Broedt van eind maart tot in juli. Heeft twee legsels (soms drie) per broedseizoen, met elk 4-5 eieren. Broedduur: 11-15 dagen. Broedt in bossen en bosrijke landschappen, maar in Nederland vaak ook daarbuiten, geregeld in houtwallen en lanen, soms in solitaire bomen in open landschap en zelfs wel eens op de grond. Ook veelvuldig in steden, in tuinen en groenstroken. Het nest is een relatief grote kom, gemaakt van droog gras en kleine takjes. De binnenkant is bekleed met modder, fijner gras en plantenstengels. De eieren zijn groen van kleur met kleine bruinrode vlekjes. Het liefst maken ze hun nest in dichte struiken of lage bomen, in klimop en andere lage beplantingen. De nesten zijn vaak makkelijk te vinden waardoor veel eieren en jongen aan katten en kraaien ten prooi vallen. Ze compenseren dit natuurlijke verlies door veel jongen groot te brengen. Jongen zitten 12-15 dagen op het nest. Als ze zijn uitgevlogen, worden ze nog 2-3 weken verzorgd door soms alleen het mannetje, terwijl het vrouwtje alweer aan een nieuw broedsel begint.

Leefgebied

Waar grasvelden zijn (hoe klein ook) en bomen en struiken, daar zijn merels. En in bijna geheel Nederland is zo'n biotoop voorhanden. Van weilanden tot wegbermen, merels weten er hun voedsel te vinden. Het talrijkst in groene buitenwijken en in vochtige bossen met veel ondergroei.

Voedsel

Het voedsel bestaat uit wormen, insecten, bodemdiertjes, bessen en fruit.

Vogeltrek

Het grootste deel van de Nederlandse merels is standvogel, een ander deel overwintert in Engeland of zuidelijker tot in Spanje en Portugal. In september tot november trekken veel Noord-Europese vogels door ons land, met name 's nachts. Tussen half maart en half april vindt de trek in omgekeerde richting plaats.

Aantallen in Nederland

Bron: sovon.nl

Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

In je eigen tuin of straat zit vast een merel. Merels zingen in het voorjaar vanaf hoge uitkijkposten.

In Europa

Merels komen in geheel Europa voor, behalve in het uiterste noorden. Lapland en het overig arctisch Europa is te koud en boomloos voor merels. Bovendien kunnen ze er in de vaak permanent bevroren bodem geen regenwormen vinden.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Wij promoten het vogelvriendelijk inrichten van tuinen op verschillende manieren. Via websites, nieuwsbrieven en magazines. Maar ook tijdens evenementen zoals de Nationale Tuinvogeltelling of de Jaarrond Tuintelling. Vogelbescherming heeft verder een landelijk netwerk van Tuinvogelconsulenten die tegen een gering bedrag deskundig advies geven over vogelvriendelijke tuinen en schoolpleinen.

Wat kun jij doen

Grasveldjes aanleggen in combinatie met besdragende struiken, fruitbomen en sierbeplanting om voedsel te zoeken. Struiken, hagen, klimop of lage bomen aanplanten om in te broeden of dekking te zoeken. Schakel een Tuinvogelconsulent van Vogelbescherming Nederland in voor advies op maat voor je tuin. In de herfst kun je de blaadjes onder de struiken en in de borders harken. Daar schuilen insecten onder en het is goed voor wormen; zo help je de merel, die daar weer op afkomt.

Meer weten?

• Sovon Vogelonderzoek Nederland
• Help mee
• Magazine Vogels dichterbij
• Merels in bos en stad verschillen
• Infographic ideale merelstad

Actuele berichten

• ‘Dankzij Beleef de Lente leer je vogelgedrag kennen’
• 3 meesterzangers van het vroege voorjaar
• De luisterrijke merel
• Wat Valentijnvogels vertellen aan vrijgezellen

Downloads

• Merel - artikel Vogelnieuws 2013-02 (pdf, 119 Kb)
• Factsheet stadsnatuur - Merel (pdf, 347 Kb)
• Infographic ideale merelstad (pdf, 317 Kb)
• Onderzoek Jaar van de Merel - Limosa (pdf, 2.05 Mb)

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

De wet biedt bescherming aan alle in gebruik zijnde nesten en rustplaatsen van vogels, inclusief de functionele omgeving om het broeden succesvol te laten zijn. De nestbescherming geldt voor alle soorten gedurende het broedseizoen en voor een beperkt aantal soorten jaarrond. Nesten van merels zijn alleen gedurende het broedseizoen beschermd. Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Informatiepunt Leefomgeving