Koereiger
Cattle Egret, Bubulcus ibis - Reigers (Ardeidae)
De van oorsprong uit Afrika afkomstige koereiger is één van de zeldzamere reigersoorten in ons land. De aantallen lijken de laatste jaren toe te nemen en in 1998 is voor het eerst met zekerheid gebroed in de Wieden (Overijssel), zonder succes overigens. In 2006 was er een evenmin succesvol broedgeval in de Braakman (Zeeland). Koereigers zijn minder dan andere reigers gebonden aan water, en aan te treffen in weilanden met koeien, paarden of schapen. Ook liften ze graag op de rug van een schaap of koe mee.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Een kleine, witte en gedrongen reiger met korte gele snavel en lichtgele poten (in de winter donker). In zomerkleed met oranjegele borst-, kruin, en rugsierveren. Te onderscheiden van kleine zilverreiger door korte gele snavel, en van grote zilverreiger door grootte en kortere poten en snavel.
Geluid
Normaliter zwijgzaam, bij roestplekken en in baltstijd enig staccato gekraak.
45-56 cm, spanwijdte 88-96 cm
Vogelvriendelijke Zuivelwijzer
Leefwijze
Broeden
Broedt vanaf april-mei. Heeft één of twee legsels per jaar bestaand uit meestal 2-5 eieren. Broedduur 21-26 dagen. In het buitenland vaak eigen kolonies, in Nederland broedend tussen andere reigers. Nest gemaakt van riet, takjes en twijgen die het mannetje verzamelt. Beide ouders broeden de eieren uit. De jongen verlaten het nest al na 14 dagen (soms 8); na ongeveer 30 dagen zijn ze vliegvlug en na 45 dagen pas volledig onafhankelijk.
Leefgebied
Moerasgebieden en weilanden met vee. Soms lopen ze letterlijk tussen de poten van koeien om de insecten op te eten die door de koeienpoten worden opgeschoffeld. Ze broeden in eigen kolonies, maar ook met andere reigersoorten in bomen in water en rietmoerassen. Soms maken ze ook gebruik van hoge bomen tot wel twintig meter hoogte. Broeden ook in steden, langs grote wegen en niet altijd in de buurt van water.
Voedsel
Hoofdzakelijk insecten zoals sprinkhanen en kevers, maar behoorlijk variabel: ook visjes, kikkers, wormen, muizen en dergelijke kunnen uit het menu bestaan. Foerageert geregeld tussen vee om op insecten te jagen die door de poten van het vee worden opgeschoffeld.
Vogeltrek
In Europa is de soort voornamelijk trekvogel. Vogels van Spanje en Frankrijk trekken met name vanaf de nazomer richting zuiden, in Italië zijn er al diverse waarnemingen van vogels in de winter. De soort komt zeer veel voor over de wereld, en in andere werelddelen is trekpatroon afhankelijk van andere factoren zoals regentijd.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Verspreiding en aantal
jaargast in uiterst klein aantal
Over de hele wereld een stabiele trend. Vogels in Nederland lijken toe te nemen, maar dit kan veroorzaakt worden door een waarnemerseffect.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | 5 (in 2023) |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 3-13 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zeldzaam; Zeeland, Zuid- en Noord-Holland, en de kop van Overijssel zijn bekende regio's waar koereigers geregeld aangetroffen kunnen worden
In Europa
Broedt in Zuid-Frankrijk en delen van zuidelijk Spanje, Marokko en Griekenland.
Meer informatie
Bescherming
Internationale populatie geldt niet als bedreigd en heeft in de twintigste eeuw een enorme opmars doorgemaakt. Vanuit Afrika werden alle continenten behalve Antarctica gekoloniseerd. Bevindt zich vaak in de buurt van mensen en heeft daardoor wel te lijden onder verstoring en vervuiling.
Magazine 'Slimme Vogels'
Wet- en regelgeving
De koereiger is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn koereigers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de koereiger wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal