Ralreiger
Squacco Heron, Ardeola ralloides - Reigers (Ardeidae)
De ralreiger is een van de zeldzaamste reigers. Hij komt voornamelijk voor in Zuid- en Oost-Europa. Tot in de 19e eeuw was het een broedvogel in Nederland op het inmiddels niet meer bestaande Schollevaarseiland bij Nieuwerkerk aan de IJssel. Dit moerasbos werd in 1874 ontgonnen en daarmee verdween de ralreiger als broedvogel uit ons land. De laatste jaren duiken er op steeds meer plekken in ons land ralreigers op, soms meerdere op één plek. Kenmerkend aan ralreigers zijn de geheel witte vleugels die pas opvallen bij het opvliegen.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Relatief kleine reigerachtige, grotendeels zacht perzik-oranje van kleur, met gele poten en grijze snavel met zwarte punt. Bovendelen kunnen bruin getint zijn, kop in broedkleed gestreept met lange sierveren. In winterkleed en onvolwassen vogels doffer bruin kleed met gestreepte kop en hals. In vlucht opvallend geheel witte vleugels (verborgen onder schouderveren in zit) die de vogel een totaal ander uiterlijk geven.
Geluid
Korte raspende roep, ergens herinnerend aan meeuwengeluid.
42-47 cm, spanwijdte 80-92 cm
Vogelbescherming-optiek en andere topmerken
Leefwijze
Broeden
Broedt van april-juni in kolonies. Heeft één legsel met doorgaans 4-7 eieren. Broedduur 22-24 dagen. Heeft nest vaak in de buurt van andere reigerachtigen, ook in grotere reigerkolonies - tot 2000 nesten - met nesten 5-10 meter van elkaar af. Het verborgen nest bevindt zich vlakbij of boven water in riet, dichte takkenbossen of in een boom. Nest wordt samen gemaakt, maar het mannetje verzamelt het materiaal. Vrouwtje is vermoedelijk degene die op de eieren zit. De eieren komen asynchroon uit. Na circa 45 dagen zijn de jongen vliegvlug.
Leefgebied
Ralreigers houden van weelderig begroeide sloten en plassen waar ze op de waterplanten en tussen het riet wachten tot er iets eetbaars voorbij komt. Ook zoeken ze al wadend door ondiep water naar voedsel. Broeden vindt plaats in dichte struiken, riet of bomen in of bij het water.
Voedsel
Relatief kleine insecten (tot 10 cm), larven, amfibieën en vissen.
Vogeltrek
Europese populaties trekken naar Afrika ten zuiden van de Sahara; Afrika kent ook grote populaties die daar het hele jaar verblijven. Europese vogels trekken in augustus-november in een breed front over de Middellandse Zee en de Sahara. Vanaf april-mei is de terugtrek naar de broedgebieden, waarbij soms vogels 'doorschieten' naar Nederland en andere Noordwest-Europese landen.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Verspreiding en aantal
Afnemende trend vooral in de Balkan. In sommige andere landen (Spanje) is een lichte toename geconstateerd.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen |
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Zeldzame soort. Grotere kans op waarnemingen van eind mei tot begin juli in natte natuurontwikkelingsgebieden in het Groene Hart.
In Europa
Broedvogel rond de Middellandse Zee (her en der), en vanaf Oost-Roemenië en verder oostelijk (Oekraïne) steeds talrijker, rondom de Zwarte Zee.
Meer informatie
Bescherming
Internationale populatie geldt niet als bedreigd. Heeft wel te lijden onder verlies en achteruitgang van leefgebied.
Wat wij doen
De ralreiger zou in Nederland kunnen profiteren van de inspanningen van terreinbeheerders en Vogelbescherming om nieuwe natte natuurgebieden te creëren, zoals onder meer in het kader van klimaatbuffers.
Meer weten?
Wet- en regelgeving
De ralreiger is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn ralreigers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de ralreiger wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal