Annabel van Oort | dinsdag 18 maart 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 27x

Voorbeeld van een papegaai, de valkparkiet.

Verwantschap valken, hoe zit het?

Vroeger werd verwantschap tussen soorten vaak beoordeeld door te kijken naar overeenkomstige eigenschappen, met name naar de lichaamsvorm (morfologie). In de moderne tijd wordt er steeds meer soortverwantschap bepaald door erfelijk, genetisch matereriaal (DNA) te vergelijken. Waar eerst werd aangenomen dat de bovengenoemde roofvogels het dichtst verwant aan elkaar zijn, blijkt het uit genetisch onderzoek dat valken meer verwant zijn aan papegaaien dan aan uilen, arenden of zelfs haviken. Die drie groepen bleken echter wel sterk verwant aan elkaar en ook aan gieren. Er zit toch wat in die oude methodes!
Zie voor meer informatie: Hackett, et al. (2008)

Overeenkomsten op het gebied van gedrag

Een van de gedeelde eigenschappen tussen valken en papegaaiachtigen zijn het snel op en neer bewegen van de kop (head bobbing). Bijvoorbeeld, bij de valkparkiet is dit in juvenielen een bedelgedrag en bij de volwassen vogel een man-specifiek gedrag. Head bobbing is ook goed te zien bij onze eigen slechtvalken zoals in de clip 'goedenmorgen'. Toch komt head bobbing bij de valken het meest voor bij de torenvalk. Dit gedrag helpt bij het goed inschatten van afstanden of het bepalen van de positie van objecten.

Waarom lijken de roofvogels dan zo veel op elkaar?

Waarom de roofvogels zo veel op elkaar lijken, komt door convergente evolutie. Dit is het verschijnsel waarbij soorten die genetisch gezien niet op elkaar lijken wel vergelijkbare eigenschappen ontwikkelen. Dat kan komen door het leven in dezelfde omgeving (millieu) of een vergelijkbare rol hebben in het ecosysteem (niche). Een herkenbaar voorbeeld van convergente evolutie op basis van millieu is het wit gekleurd zijn van de vacht van dieren die in poolgebieden wonen. De term roofvogel legt de ecologische niche eigenlijk al uit, dit zijn vogelsoorten die vanuit de lucht kunnen jagen. De vergelijkbare lichaamsvorm tussen roofvogels is opzichzelf een goed voorbeeld van convergente evolutie op basis van niche.

Literatuur

Hackett SJ, Kimball RT, Reddy S, Bowie RC, Braun EL, Braun MJ, Chojnowski JL, Cox WA, Han KL, Harshman J, Huddleston CJ, Marks BD, Miglia KJ, Moore WS, Sheldon FH, Steadman DW, Witt CC, Yuri T. A phylogenomic study of birds reveals their evolutionary history. Science. 2008 Jun 27;320(5884):1763-8. doi: 10.1126/science.1157704. PMID: 18583609.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over