Grote pieper
Richard's Pipit, Anthus richardi - Kwikstaarten (Motacillidae)
Deze langgerekte pieper uit Siberië is een vrij zeldzame doortrekker in het najaar, vooral aan de kust. Meestal hoor je de vogel eerder dan dat hij te zien is; overvliegende vogels laten een opvallend musachtige roep horen. Aan de grond vallen vooral de lange poten en rechtopstaande houding op.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Forse pieper met lange poten en staart en rechtopstaande houding. Donker gestreept op mantel, rug en borst. Heeft een lichte teugel (gebied tussen oog en snavel), een lange piepersnavel, warmbeige flanken en borst en fijne streping op de bovenborst. Een pieper zonder flankstreping kan alleen grote- of duinpieper zijn, waarbij de aan- of afwezigheid van een zwarte teugel een goed onderscheidend kenmerk is. Heeft een langere staart dan duinpieper. Roep is kenmerkend.
Geluid
Roep een musachtig "tschrieielp", begint explosief en sterft dan weg. Vérdragend, meestal in vlucht.
17-18 cm
Vogelbescherming Optiek
Leefwijze
Broeden
Broedt voornamelijk in april-juli. Vaak twee legsels van 3-4 eieren. Groot komvormig nest van dikke grasstengels en wortels wordt gebouwd tussen graspollen in een kuiltje. Beide ouders broeden en voeren de jongen. Broedduur: 12-13 dagen; vliegvlug na 13-15 dagen.
Leefgebied
Op trek in open duinen, vochige graslanden, op dijken, in kwelders, wat minder op akkers en heide. Vaak in hoog gras, anders dan duinpieper.
Voedsel
Ongewervelden, insecten en zaden.
Vogeltrek
Lange-afstandstrekker, vliegt vanaf Oost-Rusland, Oost-Kazakhstan en Noordwest-China zuidelijk richting Oost-India en zuidelijk vasteland van Azië. Opmerkelijk genoeg trekken jonge vogels ook naar West-Europa (september-november); die overwinteren in landen rond de Middellandse Zee, van december - februari, soms in grote groepen. In voorjaar (vooral april) een stuk zeldzamer. Zoals andere piepers vooral een dagtrekker, doorgaans alleen. Afkomst en bestemming van vogels die Nederland aandoen, is onbekend.
Verspreiding en aantal
doortrekker in uiterst klein aantal
Aantal waarnemingen in Nederland stijgt waarschijnlijk door waarnemerseffect: er zijn steeds meer vogelaars actief. Neemt vermoedelijk wel af als trekker. Aantal wisselt wel, soms zijn er uitgesproken goede of slechte jaren.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 5-10 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 1-100 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
Vooral tijdens najaarstrek, duikt dan verspreid langs de Nederlandse kust op. Meeste kans op een overtrekkende grote pieper in de zeereep.
In Europa
Grote piepers broeden niet in Europa en kunnen alleen op doortrek in Europa worden gezien.
Meer informatie
Bescherming
Stabiele internationale populatie.
Meer weten?
Actuele berichten
Wet- en regelgeving
De grote pieper is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn grote piepers beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de grote pieper wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal