Kustzone West-Afrika

Grote delen van de Afrikaanse westkust moeten het stellen zonder goede natuurbescherming. Om dat te veranderen werkt BirdLife International met steun van Vogelbescherming sinds 2010 aan het Migratory Birds-programma. Dat is niet alleen goed voor vogels, waarvoor de West-Afrikaanse kustgebieden essentieel zijn, maar ook voor mensen. Overbevissing, slecht geplande infrastructuur en niet-duurzaam landgebruik tasten de kwaliteit van gebieden aan. Ook bewoners ondervinden daar de nadelige gevolgen van.

Het Coastal Migratory Birds-programma versterkt natuurbeschermingsorganisaties en draagt bij aan duurzaam herstel van leefgebieden van vogels, waar ook mensen van profiteren. Tijdens de eerste fase hebben we met onze Partners projecten gerealiseerd in Marokko, Mauritanië, Senegal, Gambia, Guinée (Conakry), Guinea-Bissau, Sierra Leone en de Kaap-Verdische eilanden.

In de tweede fase concentreren we ons op Mauritanië, Senegal en Guinea Bissau. We willen onze BirdLife Partners daar bij staan zichzelf te versterken, dan gaat het in Mauritanië om Nature Mauritanie, in Senegal om Association Nature-Communautés-Devéloppement en in Guinea Bissau om de Organização para a Defesa o Desenvolvimento das Zonas Humidas. Maar we richten ons niet alleen op de BirdLife Partners, ook andere organisaties worden uitgenodigd om deel te nemen aan de projecten en bijeenkomsten om kennis te delen. Zo vergroten we de impact van onze activiteiten. Doelstellingen hierbij zijn:

• Sterke en onafhankelijke BirdLife Partners die leidend zijn in hun eigen land op het gebied van natuurbescherming.
• Duidelijke verbetering in het beheer en landgebruik in drie belangrijke gebieden in Mauritanië, Senegal en Guinea Bissau.
• Versterking van de internationale samenwerking voor het behoud van trekkustvogels.

Mede door deze aanpak verwachten we een verbetering voor de situatie van veel trekkustvogels zoals de grutto, de lepelaar en de kanoet. Onze Partners voeren beschermingsprogramma’s uit in goed uitgekozen plekken (Aftout es Saheli, Basse Casamance en de Bijagós Archipel), waar ze samen met de lokale bevolking werken aan duurzame oplossingen die goed zijn zowel voor de mensen als voor de vogels. 

Voor de Bijagós Archipel - een cruciaal gebied voor steltlopers - is onze ambitie dat het gebied een Werelderfgoed-status krijgt.

Tijdens de eerste fase van het project is een aantal concrete natuurbeschermingsprojecten uitgevoerd om trekvogels te beschermen, samen met natuurorganisaties ter plekke. Een voorbeeld: mangrovebossen zijn hersteld om kwetsbare slikplaten te beschermen waar steltlopers van slikplaten afhankelijk zijn voor voedsel. Ook zijn er nationale beschermingsplannen opgesteld voor bedreigde soorten in vier Afrikaanse landen. Onder andere voor grutto, kroonkraanvogel en lepelaar. Lokale partners lobbyen bij hun overheden voor implementatie van de plannen.

Onder leiding van Sovon Vogelonderzoek Nederland is de strategie opgesteld om populaties op Flyway-niveau te monitoren; van Noord-Europa tot Zuid-Afrika. In 2014 werd een eerste integrale telling uitgevoerd, de grootste telling ooit langs deze trekweg. In 2017 werd deze totale telling herhaald. Dit is belangrijk omdat basale kennis over vogelpopulaties en -bescherming in veel gebieden nog ontbreekt. In dit kader worden ook jonge Afrikaanse onderzoekers getraind.

Er is een visie en actieplan ontwikkeld voor bescherming van trekvogels langs de gehele trekroute. Beide werden gepresenteerd en ondertekend op het internationale Waddenzee-congres in 2014.

De capaciteit van nationale natuurbeschermingsorganisaties is versterkt voor fondswerving en communicatie. Medewerkers zijn gericht getraind. Met resultaat: in totaal hebben Partners zelfstandig honderdduizenden euro’s geworven ter ondersteuning van de uitvoering van hun beschermingsprojecten. Nature Mauritanie is door dit project in 2016 toegetreden tot BirdLife.

Trekvogels waarvoor de Waddenzee een belangrijke stop is – zoals lepelaar en kanoet –, zijn voor het volbrengen van hun jaarlijkse trektochten afhankelijk van een keten van goede doortrek- en overwinteringsgebieden langs de kusten van Europa en Afrika.

De achteruitgang of het verlies van een enkel gebied langs de vogeltrekweg kan grote gevolgen hebben voor de gehele populatie. Zonder internationale samenwerking is het onmogelijk om deze lange-afstandstrekkers te beschermen. Om die reden wordt nauw samengewerkt met het Wadden Sea Flyway Initiative (WSFI). Dat is een initiatief van de Waddenzee-landen nadat het gebied de status van UNESCO Werelderfgoed had gekregen. Het WSFI werkt ook aan de bescherming van de miljoenen trekvogels buiten de Waddenzee.

Ook werken we in dit kader samen met AEWA – het African-Eurasian Waterbird Agreement – en met het Arctic Migratory Bird Initiative van de Arctische landen. Op die manier draagt Vogelbescherming via het Coastal Migratory Birds-programma bij aan de afstemming van alle initiatieven en halen we gezamenlijk maximaal resultaat.