Kors den Hartog

Kors leerde het vak van zijn vader en op school, een ouderwetse manier van boeren. Maar hij besloot zijn eigen weg te gaan en ging steeds minder kunstmest strooien. Inmiddels is hij voorzitter van de Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu (VBBM). Deze organisatie pleit voor het zogenaamde kringloopboeren.

Toen hij begin jaren negentig de mest in de grond moest stoppen, had hij zijn bedenkingen. Bij vertering van geïnjecteerde drijfmest ontstaan in de bodem giftige gassen, zoals lachgas (N2O), en dat is slecht voor het bodemleven. Een onnatuurlijke procedure, bovendien, want Kors had een koe nog nooit zijn mest zien begraven. Als extensieve veehouder met ‘genoeg grond onder zijn kont’ regelde hij een vrijstelling. Sindsdien rijdt hij zijn mest dus gewoon uit over het land.

Goede bemesting zorgt ervoor dat de bodem meer in balans is, het gras gezonder en meer biodiversiteit -vooral insecten. Dat is niet alleen goed voor de weidevogels, maar ook voor de smaak en kwaliteit van melk en vlees. Kors gebruikt daarom ook geen antibiotica en andere stoffen die ‘vreemd’ zijn voor de bodem. Want alles komt via de mest weer op het land. Kors: “Als een koe eten krijgt wat-ie niet lekker vindt, dan laat hij het liggen. Maar de bodem moet alles maar slikken wat wij hem te eten geven.”

Koeien horen in de wei, vindt Kors. Hij onderbouwt zijn visie met jaren ervaring en experimenten op zijn bedrijf. Dat melk van buitenkoeien anders is dan die van de stalkoeien, daar is hij van overtuigd. Zo deed hij een eigen melkonderzoekje. Hij liet de melk van zijn eigen koeien en van een buurman staan om te kijken hoe het verzuurde. Het verschil was groot. Zijn melk werd kwarkachtig, de andere melk ging schiften en kreeg een grijzige kleur. Ook gebruikt hij de Bokashi-methode van composteren.  Deze Japanse manier van fermenteren helpt hem bij het maken van compost/vaste mest die de bodemkwaliteit verbetert.