Stroop

Peter de Vries, NIOO | woensdag 22 april 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 835x

Zoals jullie natuurlijk weten doet het NIOO al heel lang (bijna zestig jaar) op steeds dezelfde manier en in dezelfde terreinen onderzoek aan hoofdzakelijk koolmezen (met daarnaast nog pimpelmezen en bonte vliegenvangers). Met vier terreinen is dit ooit begonnen, op Vlieland, bij Oosterhout, het Liesbos bij Breda en op de Hoge Veluwe. Naast deze vier gebieden hebben we nog een aantal bosgebieden waar nestkasten van ons hangen. Hier doen we vaak aanvullende experimenten en werken veel PhD-studenten en Post-docs.

Mijn rondje langs de bossen concentreerde zich op de Hoge Veluwe (daar weet ik natuurlijk alles van ;-)), Oosterhout (mijn kamergenoot op het NIOO zwaait daar de scepter) en natuurlijk Vlieland (waar ik ontelbare keren ben geweest en in heel veel herfsten met Deception Tours zoveel mooie vogel-momenten heb mogen beleven).

Oosterhout: hier loopt het broedseizoen tot nu toe erg traag ('als stroop'). Het gaat allemaal gestaag door, maar wel langzaam. De nestbouw verliep al niet zo heel erg snel en daarnaast waren er meerdere vogels met legpauzes*. Het gaat dus niet zo snel en het zou wel eens een laat seizoen kunnen worden.

Vlieland: tot verbazing van een ieder bleken daar al drie koolmezen aan het broeden te zijn. Dit is echt heel erg vroeg, meestal zijn de mezen op dit eiland een week of twee later dan hun soortgenoten aan de vaste wal. Op een Waddeneiland is het nu eenmaal gemiddeld kouder dan aan het vasteland. Dus dit was echt heel bijzonder. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat de nachten op Vlieland niet koud zijn geweest. De temperatuur zou gemiddeld hoger geweest zijn dan in de rest van Nederland. Het zeewater zou - door de milde winter - minder koud zijn dan normaal, dit kan ervoor gezorgd hebben dat de nachten minder koud zijn geweest. En dit zou ervoor gezorgd kunnen hebben dat er - veel vroeger dan normaal - al broedende koolmezen op Vlieland waren. Let wel, dit is een hypothese, dus pin me hier niet op vast!

Hoge Veluwe: ook hier gaat het allemaal langzaam. Redelijk wat vogels zijn op dit moment aan het broeden, maar de 'broedpiek' hebben we nog niet bereikt. We hebben een behoorlijk aantal nestjes met zo'n 5-7 eieren, en daar komen vast nog wel wat eitjes bij. Dus ook hier - net als in Oosterhout - gaat het best traag. De bezetting (hoeveel kasten bezet zijn door koolmezen) is ietsje lager dan vorig jaar, maar dat is ook niet zo vreemd. Vorig jaar was een exeptioneel goed jaar, dat evenaren gaat niet zo snel meer lukken.

'En hoe gaat het dan nu verder Peter?', hoor ik je denken. Nou ja, dat is natuurlijk het leuke aan dit alles. Voor een deel is dit hele koolmeesgebeuren te voorspellen, maar voor een deel ook niet. Het is dus afwachten, blijft het van dit mooie weer of komt er een periode met koude en veel regen? Dat gaat het bepalen hoe het verder zal gaan. Het blijft spannend en alleen om deze reden zou ik dit blog goed in de gaten blijven houden!

* legpauze: normaal legt een koolmees elke ochtend een ei. Af en toe slaan koolmezen een dag over; als het te koud is ('s nachts) of bij heel slecht weer leggen ze op die dag geen ei. Als je dus op 15 april vier eieren hebt en drie dagen later op 18 april geen zeven maar zes eieren in het nestje ziet liggen dan weet je dat de koolmees een dag heeft overgeslagen. Normaal zou je vier + drie = zeven eieren moeten hebben. Tel je er maar zes dan weet je dus dat de koolmees een legpauze heeft gehad.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water. Bezoek de website van NIOO

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over