Eigenaardig

Piet J. van den Hout | maandag 25 maart 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 2219x

We kijken er niet meer van op, van zo'n ei. Op zijn minst wekelijks hebben we er een op ons bordje. Gekookt of gebakken; met of zonder zonnetje. Toch is een ei, met zo’n harde schaal er omheen, een biologisch wonder.

Tot op de dag van vandaag zijn wetenschappers het er niet over eens waarom vogels eieren leggen en niet, zoals de meeste andere dieren (die overigens ook eitjes hebben), hun jongen levend ter wereld brengen.

Vaak wordt gezegd dat het met vliegen te maken heeft. Met zo’n ontwikkelend diertje in je lijf komt een vrouwtjesvogel moeilijker van de grond. En als dat al lukt, kan ze niet snel genoeg wenden als ze wordt aangevallen door een roofvogel. Maar, brengen anderen daar tegenin, de vleermuis vliegt ook, maar legt geen eieren. En struisvogels vliegen niet, maar leggen wel eieren. Hun voorouders, de dino’s, vlogen evenmin en legden ook al eieren. En wat te denken van de vogeltrek, waarbij vogels hun gewicht vaak verdubbelen? Gewichtsbesparing voor het vliegen kan geen doorslaggevende verklaring zijn.

Te benauwd of te heet?

Andere onderzoekers beweren dat het met de gespecialiseerde longen van vogels te maken heeft. Een embryo, dat niet alleen in het ei opgesloten is, maar ook nog eens in de baarmoeder van de moedervogel, zou te weinig lucht krijgen. Vlak voordat de kuikens uit het ei breken, krijgen ze hun zuurstof zowel via de longen als via het embryonale weefsel. Dat zou alleen mogelijk zijn binnen een ei, buiten de moeder. Maar van die verklaring kregen andere wetenschappers het weer een beetje benauwd.

Het meest plausibele argument is wellicht de lichaamstemperatuur van vogels. Eieren worden bij een temperatuur 36 á 37 graden Celsius uitgebroed. Vogelembryo’s ontwikkelen zich buitengewoon snel. Vogels onderhouden een lichaamstemperatuur van zo’n 41 graden Celsius. Als een embryo zich in de moedervogel zou ontwikkelen, zou dat proces veel te snel gaan, waardoor het embryo sterft. Pluimveebiologen hebben dat aangetoond door kippeneieren bij die temperatuur uit te broeden.

Hoe dan ook, dat vogelei blijft ronduit raadselachtig. En dan hebben we het niet eens over wat zich daarbinnen in dat ei allemaal afspeelt.

Dat moeten we maar voor later bewaren.