Door de storm

Sienna Obdeijn | vrijdag 15 maart 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 1179x

Foto: Hans Kleine Koerkamp

Toch doet mevrouw koolmees het weer wat rustiger aan met dit slechte weer. Ach, geef haar eens ongelijk. De afgelopen week kwam de regen met bakken uit de lucht en de harde wind zorgde ervoor dat het doet denken aan de herfst. Maar hoe weren vogels zich hier eigenlijk tegen? Waaien de koolmezen niet weg met deze harde wind?  
Kleine vogels als koolmezen schuilen in groenblijvende naaldbomen, dichte hagen of riet. Ook zullen zij schuilen in nestkasten en onder afdakjes als het echt hard gaat. 

Weerbericht 

Vogels hebben een soort van "zesde zintuig" waarmee ze vooraf kunnen voelen dat er een storm op komst is. Wanneer er een weersverandering op komst is, veranderd de luchtdruk. Vogels zijn waarschijnlijk gevoelig voor deze verandering in luchtdruk en weten daardoor precies wanneer ze op zoek moeten naar een schuilplaats of zich nog snel even vol te eten voor de storm echt losbarst.

Warme jas, koude voeten? 

Tegen de kou is de koolmees ook goed beschermd door een dik verenkleed. Vogels hebben een warme donsjas met daaroverheen veren die een beetje vettig zijn. Deze vettige veren zorgen ervoor dat water van de veren afglijdt. Daarnaast schermen de vettige veren de kou af en de donsveren daaronder zorgen voor de isolatie van het kleine vogel lijfje. 
Maar op de poten zitten geen veren, koelt de vogel dan niet heel snel af? Nee, dat valt wel mee. Vogels hebben een laag schubben op hun poten. Die zijn gemaakt van keratine, dat is een taai en vezelig eiwit vergelijkbaar met menselijke haren en nagels. Daarnaast hebben vogelpoten geen spieren, enkel pezen. Pezen hebben minder bloedtoevoer nodig dan spieren. Wanneer het koud is vernauwen de bloedvaten en stroomt er minder bloed door de poten. Voor de pezen is dat geen probleem en doordat er minder bloed door de vaten loopt, kan er ook minder warmte verloren gaan.

Alle beetjes helpen

Daarnaast hebben veel vogelsoorten een soort warmtewisselaar in hun poten. Het warme bloed dat vanuit het lichaam de poten in stroomt, gaat vlak langs de vaten waar het bloed weer terug stroomt naar het lichaam. Dit zorgt ervoor dat het bloed uit de poten een beetje verwarmd wordt door het bloed wat vanuit het lichaam naar de tenen stroomt. Door dit mechanisme gaat er zo min mogelijk warmte verloren. 
Extra bijzonder aan deze warmtewisselaar is dat deze in de zomer op een andere manier ingezet wordt. In de zomer verplaatst de terugkerende ader van de kern van de poot, naar de huid. Hierdoor kan het bloed juist gemakkelijk warmte kwijtraken. Dit is erg belangrijk, want vogels kunnen namelijk niet zoals mensen zweten. Vogels moeten afkoelen via hun poten, snavel en mondholte.  
 
Voorlopig zullen de koolmezen zich nog door de storm trotseren. Gelukkig lijken ze daar tot nu toe geen problemen mee te hebben. Mevrouw koolmees zal de nestbouw gaan vervolgen, kijkt u mee? 

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over