Wereldreizen in Katwijk (en daarbuiten)

Als driejarige liep ik weg van mijn ouderlijk huis voorbij de flat door het groen regelrecht richting de Oude Rijn. Ik heb er zelf geen actieve herinnering aan, maar het werd in de familie vaak aangehaald als een van de vroegste keren dat ik er vandoor was. Ik zie het echter als mijn eerste wereldreis.

Op de televisie keek ik terwijl ik opgroeide vooral naar natuurprogramma’s van David Attenborough. Wat was ik jaloers op zijn leven. Hij was overal waar ik ook heen wilde gaan. Een scene uit zijn talloze natuurseries staat in mijn hersenen gegrift. David, alleen, op een mistige ochtend, ergens hoog in de Andes, de mist trekt open en, voor mijn gevoel bijna op aanraakafstand, zelfs vanaf de bank in Katwijk, vlogen op ooghoogte majestueuze Andescondors langs. Dat wilde ik ook!

Opgroeien met zo’n verlangen duurt dan lang. Een tussenoplossing was nodig en gewapend met een verrekijker en later ook een fototoestel trok ik in en rond Katwijk steeds verder de wereld in voor eigen ontdekkingstochten.

Mijn geluk was dat er in Katwijk een lichting vogelaars actief was van mijn eigen leeftijd. Het vinden van een draaihals op onze eerste struintocht in de Katwijkse Coepelduynen legde de basis voor jarenlange vriendschappen. Wat voelden we ons trots dat er gelijk Katwijkse vogelaars op ‘onze’ draaihals afkwamen.

Later kwamen daar de excursies van de natuurclub bij: een naschoolse activiteit van mijn middelbare school. De veel te vroeg overleden leraar Hans van den Berg voerde de natuurclub aan. Hans was een mentor voor veel jeugdige Katwijkse vogelaars. (Zie het ‘In Memoriam’ op de Dutch Birding-website.) We werden ook lid van de vogelwerkgroep en soms gingen we rechtstreeks uit school naar de andere kant van het land op zoek naar dwaalgasten.

In die tijd begon ik ook foto’s te maken van de vogels die ik zag. Dat bleek mijn werkelijke passie. De eerste fatsoenlijke camera en lenzen die ik gebruikte waren van mijn vader, maar ik beschouwde deze spullen al snel als de mijne. Met spaargeld van krantenwijk en vakkenvullen kocht ik al snel grotere en betere lenzen. Ik wilde net zulke mooie foto’s maken als de foto’s die stonden in de Duinstag van de Katwijkse vogelwerkgroep, Dutch Birding Magazine en Vogels van Vogelbescherming.

Ook familievakanties waren voor mij vogelavonturen. Alleen of samen met mijn vader ging ik vanaf campings in Zuid-Europa op zoek naar droomsoorten als hop, roodkopklauwier, wielewaal en bijeneter.

Met als een van de hoogtepunten een bijzondere ontdekkingstocht op mijn veertiende. We verbleven op een camping aan de zuidkant van de Italiaanse Alpen met bevriende buren uit Katwijk. Ik zag de groene berghellingen liggen meteen toen we aankwamen en dacht ‘daar zullen vast leuke vogels zitten’. Nadat we ons hadden geïnstalleerd, nam ik snel afscheid van de familie om een stukje te gaan lopen richting die onweerstaanbare berghelling met verrekijker en onafscheidelijke vogelgids in een kleine rugtas.

Dwars door de wijngaarden baande ik me vanuit de vallei een weg omhoog met als hoogtepunt een familie prachtige grauwe klauwieren. Hoger op de flank zag ik aan de overkant van de vallei een wat verborgen steengroeve en dacht ‘als blauwe rotslijster zou ik daar gaan zitten’. Ik paste mijn plan aan en ging die kant op en vond de vogel inderdaad vrij snel. Missie geslaagd! Terwijl ik dorstig maar heel blij de camping kwam bereikte, liep ik regelrecht in de armen van een gestreste vader en Katwijkse buurman. Ongemerkt had mijn vogelexpeditie 6 uur geduurd!

Snel na de middelbare school vertrok ik voor een eerste verre vogelreis. Tijdens een zomervakantie werd het drie weken backpacken op Java en Bali, samen met Arjan van Egmond van de Katwijkse ‘vogelschool’.

Het vogels kijken in tropische bossen was voor mij een openbaring. Wilde je alles zien, dan moest je snel leren hoe vogels zich in de tropen gedragen, zeker van vogelfamilies die niet in Nederland voorkomen. Alles was anders. De beloningen overtroffen de inspanningen, want de tropische vogels waren buitenaards mooi met prachtige namen als pink-headed fruit dove, blue-tailed trogon, Javan tesia en banded kingfisher. Ik was verkocht.

Ook werden we blij verrast door ‘soorten van thuis’, zoals een clubje drieteenstrandlopers dat onder de tropische zon langs de kust voorbij vloog. Wij wisten niet beter dan dat ze tijdens onze zomer op de toendra zaten.

Als snel daarna bezocht ik bijzondere bestemmingen als Guatemala, Belize, India, Filipijnen en Borneo. Vaak werden deze reizen gepland rond één of meerdere vogelsoorten. De wereld bleek echter te groot om alle vogelsoorten op aarde te kunnen zien, zeker met verplichtingen als studie of vaste baan. Onbetaald verlof bood soms soelaas. Door te reizen en vogels te fotograferen, kreeg ik ruimte om te ademen en werd mijn leven verrijkt.

Met de condor is het goed gekomen. In Peru, samen met twee vogelvrienden uit Katwijk. Een van de hoofddoelen was de ‘Cruz del Condor’ in de Colca Canyon, een toeristisch uitkijkpunt aan de rand van een van ’s werelds diepste kloven. Andescondors slapen er op steile klifwanden. In de ochtend zweven ze door de warme opstijgende lucht langzaam omhoog, waarbij ze aan de rand van de kloof uitkomen. Soms zelfs op enkele meters van de wachtende condor-toeristen.

Wij zagen ze vanuit de diepte inderdaad op de wieken gaan en langzaam omhoog vliegen langs de klifwand. Maar de wind stond verkeerd en de condors vlogen van ons vandaan. Ondanks het spektakel toch een lichte teleurstelling, maar toen we richting hotel liepen, cirkelden ze onverwachts vlak boven ons! Wat waren ze groot. Na ons uitgebreid bekeken te hebben, gleden ze weg en begonnen boven de Colca Canyon rondjes te draaien tegen een achtergrond van besneeuwde Andes-toppen. Geen mist, wel magie!

De komende maanden mag ik in een nieuwe serie blogs over mijn reizen, mijn avonturen en de vogels onderweg vertellen. De cirkel is rond.

[Volgende maand gaat het blog van Marc Guyt over zeevogels in Peru]