WAD overleven op de grens van water en land
Geplaatst op 13 september 2018
Vogelbescherming sprak met de regisseur/producent van WAD, Ruben Smit. Over het maken van de bioscoopfilm, over vogels en natuurlijk over de Wadden zelf. Na een paar jaar intensief in het gebied te werken heeft, de filmmaker wel het een en ander te vertellen. Lees hieronder het interview of luister naar de podcast.
Podcast: Interview met Ruben Smit over de film: WAD (35 min.)
De Waddenzee is werelderfgoed, misschien wel ons belangrijkste natuurgebied. Waarom is jouw film er nu pas, maakte niet iemand ‘m pakweg 30 jaar geleden al?
“Ja, dat is bizar. Juist daarom vond ik dat ik deze film nu móest maken. Mogelijk speelt mee dat filmen op het Wad moeilijk is. Zout water en zand zijn funest voor kostbare filmapparatuur. Je sjouwt voortdurend met veel zware spullen door modder en zand. En er zijn veel technische uitdagingen; hoe film je bijvoorbeeld een wadpier – niet de hoopjes op het strand, maar onder de grond!?”
“Ook is de kennis over het Wadden-ecosysteem de laatste decennia enorm gegroeid, het verhaal van de Wadden is nu beter te vertellen dan ooit tevoren. Wetenschappers snappen nu hoe het ecosysteem werkt. Het verhaal van de oersoep die op de Wadden onder water te vinden is, is complex. Uitleggen hóe het werkt en dat zichtbaar maken voor een groot publiek vroeg ook om een goed script. Het onderzoek naar ecologische processen in het gebied dat in Nederland wordt gedaan, is van wereldniveau. De betrokken onderzoekers waren fundamenteel voor deze film. De filmers van WAD filmden ook echt als wetenschappers; onderzoeken met de camera als het ware.”
Hoe vind je dat de natuur eraan toe is op de Wadden?
“De factor rust is heel belangrijk en die is er veel minder dan ik dacht. Ik heb met eigen ogen gezien hoe weinig plekken met echte rust er nog maar zijn. Overal komen mensen en dat vind ik zorgwekkend. Op het onbereikbare Rottum konden we iets filmen dat echt uniek is; een paartje slechtvalken dat er op de grond broedt. Ongestoord. Zulke reservaten zijn ontzettend belangrijk.”
“Ik vind het belachelijk dat op het enige werelderfgoed dat we in Nederland hebben – een van de vijf van zulke gebieden in de wereld die zó belangrijk zijn –, zovéél economische activiteiten plaatsvinden: gaswinning, zoutwinning, visserij, allerlei soorten recreatie, schelpdiervisserij… Dat kan echt niet meer. Als de economische uitbuiting maar doorgaat, kan het tot gevolg hebben dat er elders vogels uitsterven. De Waddenzee is voor heel veel vogels die in de noordelijke toendra’s en taiga’s broeden het gebied om op te vetten. Als die grote snackbar voor vogels er niet meer is, omdat zandplaten bijvoorbeeld net wat dieper liggen, dan heb je het risico dat delen van populaties van bonte strandlopers verder moeten vliegen om aan voedsel te komen. Zóveel verder, dat ze het mogelijk niet redden. Dat mag niet gebeuren, uit voorzorg zeg ik daarom: elk risico dat je nu met de Wadden neemt is er een te veel. Neem dat risico niet!
Heb je tips voor mensen die het Wad willen bezoeken? Jij hebt er immers jarenlang rondgelopen. Geef ons eens drie tips!
“Behalve de Waddeneilanden, is er meer te zien. Ga bijvoorbeeld naar de Friese Waddenkust. Zwarte Haan, net ten noorden van Sint Annaparochie is in augustus en september echt spectaculair! Vele tienduizenden vogels komen daar samen, het is een van de grootste hoogwatervluchtplaatsen voor vogels die ik ken. Of ga toch naar Ameland. Ik ben groot fan! De duinen zijn geniaal; De Hon en Het Oerd zijn juwelen. Je kunt daar soorten zien die je elders moeilijk ziet. Tapuiten bijvoorbeeld, en velduilen.
En: Paal 9 op Texel. Met storm. Vlakbij de Horsduinen. Als je ergens een echte storm wilt zien, dan is het daar. Ga er kijken met windkracht 10. Schrik niet, je gaat gestrekt over het strand. Maar je kan er jan van genten en andere vogels zien. Je ziet hier oerkrachten zoals je ze in ons land nergens kan zien. Ik zag er een haas lopen, die werd weggeblazen. Ik denk niet dat die het overleefd heeft…”
Gratis app Wadvogels
Miljoenen vogels maken gebruik van het Waddengebied. Maar hoe weet je waar de vogels het best te zien zijn, wanneer het hoogwater is en hoe herken je ze? Onze gratis app Wadvogels lost die problemen in één keer op.
WAD is er aan de hand?
Het Waddengebied is één van de meest populaire vakantiebestemmingen van ons land. Het is ook het leefgebied van miljoenen vogels. Maar met veel wadvogels gaat het niet goed. Als Waddenliefhebbers maken we het de vogels, vaak onbedoeld, moeilijk.
Dat kan anders!
