Vreemd ogende steltkluut
Geplaatst op 22 juni 2015
Het had een krachtterm van Kuifjes vriend kapitein Haddock kunnen zijn: ‘Steltkluut!’ Maar het is de naam van een vogel die elk jaar in Nederland opduikt en die de harten van vogelaars sneller doet kloppen.
Opmars naar het noorden
De steltkluut komt als broedvogel sporadisch in Nederland voor. Het aantal broedparen zou de laatste jaren wat toenemen door het opwarmende klimaat. In de Zuid-Europese landen zijn veel meer broedende steltkluten te vinden. Maar hoe droger de winters in Spanje en Zuid-Frankrijk, des te meer steltkluten in Nederland lijken te gaan broeden. Dit jaar werden ze met jongen waargenomen in Friesland, Groningen, Flevoland, Zuid-Holland en Zeeland.
Als zomergast wordt hij in Nederland zelfs geregeld gezien. Hij verblijft graag – druk piepend – met wat soortgenoten in zoetwatermoerassen of op gorzen en slikken. Dankzij zijn erg lange stelten kan hij in dieper water foerageren dan andere steltlopers. Als ze voldoende zijn opgevet, vertrekken de vogels weer naar hun overwinteringsgebied in Noord-Afrika.
Vreemde gratie
De steltkluut gaat door voor gracieus, maar daar valt wel wat op af te dingen. De extreem lange, vuurrode poten staan niet in verhouding tot het zwart-witte lijf. En ook de zwarte snavel, die weliswaar een respectabele lengte heeft en een subtiel klutenwipje maakt, steekt wat pover af tegen de poten. Het gewricht zit hoog in de poten en buigt naar achteren, waardoor de steltkluut iets insectachtigs heeft als hij loopt en zeker als hij zit. De dubbelgevouwen poten steken dan ver achter het lichaam uit.
Puberale groeispurt
Deze kluut maakt eerder een breekbare indruk dan een gracieuze. Het zwarte kraaloog in zijn zwart-wit gevlekte kop geeft hem iets ‘onschuldigs’; hij oogt als een puber die een enorme groeispurt in de armen en benen heeft gehad, maar bij wie de knokige ledematen nog niet helemaal geïntegreerd zijn in het totaalplaatje. In vlucht steken de poten wel vijftien centimeter achter zijn lijf uit.
Steltklutenliefde
Net als de kluut heeft stelt-neef een fascinerend paringsritueel. Na de ‘daad’ – wat een enorm gedoe lijkt met die wiebelige lange poten – staan ze dicht tegen elkaar aan gedrukt, de rode, dunne pootjes iets naar achteren geknikt. Het mannetje laat nog even zijn vleugel over de rug van het vrouwtje hangen. Oh, steltklutenliefde.
