Vogelvrij in Vietnam

Op leenfietsen van het hotel trappen we door Hué, een middelgrote stad in centraal Vietnam. Op weg naar de dagelijkse groentemarkt. Onderweg passeren we een van de vele cafeetjes. Boven de ingang hangt een vijftal vogelkooitjes. Nieuwsgierig stappen we af en nemen een kijkje. Achterin, aan de tuinzijde, zitten een stuk of twintig mannen in bioscoopopstelling bijeen. Ze kijken en luisteren naar de vogelkooitjes die voor hen in een rij hangen. In elk kooitje een roodoorbuulbuul, een van de meest favoriete zangvogels. Meerdere dagen per week komen de mannen bijeen en ieder brengt zijn eigen vogel mee. De vogels stimuleren elkaar om steeds luider en beter te zingen. Het doet ons denken aan de zangvogelrepetities die we in Singapore zagen, alleen op een kleinere schaal.

Na ons oponthoud rijden we verder door de buitenwijken van Hué. Het zangvogelcafé blijkt geen uitzondering te zijn. Geregeld zien we vogelkooien aan huizen hangen, aan de waslijn in tuinen of zomaar langs de kant van de weg. Drie kooien met in elk een zwartkeellijstergaai staan midden op de dag in de brandende zon langs de straat. Als we stoppen om een foto te maken komt er even iemand kijken wat we doen. “Foto? Geen probleem.”

Typisch iets voor het platteland, zou je denken. Maar niets is minder waar. In de hoofdstad Hanoi zien we hetzelfde beeld. In het overvolle stadscentrum waar bewoners en toeristen krioelen door de smalle straatjes, hangen vogelkooien tegen de gevels van cafés, van de kapper, de loodgieter en de massagesalon. Op de meest onverwachte plekken doen buulbuuls, lijstergaaien, dama- en shamalijsters hun best om boven het stadslawaai uit te komen. Op onze vraag waar we een vogel kunnen kopen, wijst men ons de weg naar Hoang Hoa Thamstreet.

We laten ons door een taxi afzetten in het noordelijke stadsdeel en zijn verrast door het ruime aanbod van bloemenzaken, aquariumwinkels, petshops en tientallen vogelwinkels. Winkels is een groot woord. Meestal zijn het kleine zaakjes met de grootte van een ruime Nederlandse huiskamer. De vaak halfdonkere ruimtes staan volgepakt met vogelkooien; in elke winkel honderden zangvogels in een ruim assortiment. Het is er warm, vies en het stinkt. De verkoopprijzen variëren van € 2,- voor een brilvogeltje, € 12,- voor een parelhalstortel tot € 14,- voor een roodoorbuulbuul en een roodkeelnachtegaal doet € 20,-. Uitschieter is een zeldzame zwartkraagspreeuw, waarvoor men maar liefst € 1500,- vraagt. Over prijzen valt te onderhandelen.

Op een morgen wandelen we in de groene omgeving van Phu Loc, een dorp aan de oostkust van Vietnam. We zijn omgeven door een weelderige begroeiing met bloeiende struiken. Kleurrijke vlinders, zoals we die kennen uit exotische vlindertuinen, fladderen van bloem naar bloem. Dan klinkt daar een luide en melodieuze vogel. Nieuwsgierig proberen we dichter bij de zanger te komen en lopen op het geluid af. Na enkele minuten zien we een huisje, waar in de tuin een vogelkooi hangt. Een getraliede witkuiflijstergaai zingt uit volle borst. Onder de zingende vogel staat een vangkooi opgesteld. Wie weet lokt hij met zijn wel klinkende gezang een soortgenoot in de val. Ons hart treurt. Dit is Vietnam anno 2020.

Om tijd te winnen nemen we de drukke snelweg 1A, die van Hanoi naar Ho Chi Minhstad voert. Reusachtige vrachtwagens denderen voorbij en volgen de ruim 1600 kilometer lange route. Ter hoogte van het gehucht Cau Ha passeren we geheel onverwacht een vogelstalletje met een piepklein winkeltje erachter. In een kooi worden ruim dertig roodoorbuulbuuls te koop aangeboden. De vogels zien er bepaald niet rooskleurig uit en ik vraag me af of ze volgende week zullen halen. Tijdens ons verblijf in Vietnam zagen we veel vogels, heel veel vogels. Maar écht, de meeste zaten in kooien. Een hele trieste constatering.