Spitter, spetter, spater, geen tuin zonder water

Een kerkuil die net na middennacht luid roepend door de tuin vloog, zo begon 2021 voor ons. Een mooi begin van het nieuwe jaar. Toen ik op 1 januari s’ morgens de gordijnen opendeed kon ik soort nummer twee op mijn jaarlijst noteren. Het was een grote gele kwikstaart die op het platte dak aan het scharrelen was. Te danken aan onze vijver.

Sinds we een vijver hebben zien we de grote gele kwikstaart in het voor- en najaar steeds vaker in de tuin. Vaak loopt hij langs de oever te jagen op voor ons vrijwel onzichtbare insecten. Tijdens de vorstperiode van februari was de kwikstaart even uit zicht, maar gelukkig was hij na de sneeuw en kou weer snel terug. Voor de kerkuilen liep het minder goed af, die hebben we niet meer gehoord of gezien na de winter. Blijkbaar is het sneeuwdek - waaronder muizen vrijwel onvindbaar zijn - ze fataal geworden.

Naast de grote gele kwikstaart trekt de vijver meer leuke vogels aan. Zo hebben we soms zelfs watersnippen of witgatjes langs de vijver lopen! Maar dat is waarschijnlijk voor de meeste tuinvijvers niet weggelegd.

Omdat de oevers flauw aflopen is een breed stuk van de vijver redelijk ondiep. Zo ondiep dat zelfs kleine vogels gemakkelijk op de bodem kunnen staan. Bij de aanleg van de vijver hebben we daar speciaal rekening mee gehouden. Onze vijver lijkt bij tijd en wijle wel een badhuis, dan is het een komen en gaan van vogels. Mussen, mezen, spreeuwen, vinken en putters, ze komen allemaal voor een grondige wasbeurt om hun verenkleed zo in topconditie te houden.

De grootte van een vijver maakt niet zo veel uit. Water in de tuin, hoe dan ook, trekt leven aan in zeer veel verschijningsvormen. Van Franse veldwesp tot grote gele kwikstaart. Zelfs een platte drinkschaal op een veilige plek trekt al vogels aan.

Bij dat gespetter van vogels tijdens het badderen moet ik altijd denken aan het nummer van Herman van Veen uit 1978: spitter, spetter, spater….’ Het eendje in de tekst van Herman blijft nog even badderen omdat het zo lekker is. Of het nu voorjaar of zomer is dat maakt niets uit, vogels genieten van het water.

Naast het gebruik als badhuis is onze vijver ook intrek als voedselbron. U zult het misschien wel gek vinden, maar wij hebben een vijver zonder vis. Vissen komen er bij ons niet in, alleen kikkers, salamanders en libellen zijn welkom. Zoals u wellicht wel weet leven libellen en waterjuffers voor het grootste deel van hun leven als larve onderwater. Vissen zijn dol op larven van libellen en daarom hebben wij een visloze vijver.

Onze vijver staat dan ook vanaf het voorjaar bol van de libellen en waterjuffers en dat weten de vogels uit de buurt maar al te goed. Gelukkig valt maar een klein percentage van de libellen en juffers ten prooi aan de vogels. Naast de grauwe en bonte vliegenvangers frequenteert ook de witte kwikstaart onze tuin om ze te vangen.

Hoewel de witte kwikstaarten niet in onze tuin broeden, zien we ze net zoals de grote gele kwikstaart in het voorjaar op het platte dak en rond de vijver scharrelen. Wat later in het jaar komen ze dan met hun jongen naar de tuin om te foerageren en te badderen. Kortom, het maakt niet uit hoe groot, een vijver in de tuin trekt vogels aan en dat geeft nog meer tuinplezier.