Opkomen voor vogels in jouw stad?

De stad als leefgebied voor vogels: het kan heel goed, mits we rekening met hen houden. Ze hebben nestelplekken, voedsel en schuilmogelijkheden nodig. Veel vogels nestelen bijvoorbeeld graag onder dakpannen of daklijsten. Maar doordat gebouwen tegenwoordig goed worden geïsoleerd en afgewerkt, zijn zulke nestplaatsen op veel plekken verdwenen. Daar kunnen we iets aan doen door bij nieuwbouw meteen broedgelegenheid in te passen. En natuurlijk is het belangrijk dat bewoners hun tuin niet alleen met tegels en schuttingen inrichten.

Om de behoeften van vogels in dorp en stad in de gaten te houden, werkt Vogelbescherming samen met vrijwilligers: Stadvogeladviseurs. Zij zijn – binnen de bebouwde kom – de ogen, oren én mond van Vogelbescherming.

Dagmar Heidinga (40) uit de Overijsselse gemeente Steenwijkerland is sinds twee jaar Stadsvogeladviseur. “Ik inventariseerde al mussen en gierzwaluwen in de wijk, toen ik hoorde over sloopplannen van blokken rijtjeswoningen waar huiszwaluwen en mussen waren gevestigd. Ik ben naar de woningbouwvereniging gestapt en heb een voorstel gemaakt om de huiszwaluwen naar mijn huis te verhuizen. Daarover waren ze meteen enthousiast. Aan mijn huis werden kunstnesten gemonteerd. Er vestigden zich al meteen elf huiszwaluwen in en uiteindelijk zelfs twintig.”

Dagmar meldde zich aan als Stadsvogeladviseur bij Vogelbescherming. “Ik dacht: hoe mooi is het als ik dit voor Vogelbescherming kan doen, en misschien ook op grotere schaal.” Ook dit jaar gaat ze weer inventariseren, zodat ze bij grote nieuwbouwprojecten aan de bel kan trekken als er iets mis dreigt te gaan. “Als je weet welke vogels er zitten, kun je gerichter adviseren.”

De Groningse Maricée Ten Bosch (66) is sinds 2009 Stadsvogeladviseur. De gierzwaluw heeft een speciale betekenis voor haar. “Hij spreekt tot mijn verbeelding. Bijna altijd vliegend, hoog boven ons en dan in een oogwenk duikt hij een huis in.” Ze maakte daarom een plan voor gierzwaluwen in haar eigen buurt. “Met subsidie hebben we veertien nestkasten laten maken door leerlingen van een mbo-opleiding. Een aantal werd meteen bewoond, andere wachten nog op bewoning. Later heb ik bij de renovatie van de watertoren voor zeventien gierzwaluwnestkasten gezorgd, via een crowdfunding in mijn netwerk.”

Fred van Vliet (71) is Stadsvogeladviseur van Den Helder. Hij gebruikt de ‘aaibare’ huismus als boegbeeld voor projecten om vogels in de stad te helpen. Zo hoopt hij dat heel Den Helder vol komt te hangen met de zogenoemde ‘huismusverwenkooien’ die hij maakt: kooien waar de huismus in kan zitten om te eten, maar waar kraaien, kauwtjes en eksters niet bij kunnen. Tijdens workshops maakt hij deze kooien samen met deelnemers en hij hangt ze in de zogenoemde ‘huismusoases’ die hij inricht. De vogels weten deze plekken goed te vinden.

Fred zit ook in de commissie Stadsontwikkeling van de gemeente. “Bijna elke vergadering breng ik de vogels ter sprake. Laatst was er een parkje gesloopt. Dan zeg ik: “Jullie hebben alle nestgelegenheid voor de huismus weggehaald.” Ter compensatie hebben ze veertig kasten ingebouwd in de nieuwbouwhuizen. Nog voordat de laatste steen was gelegd, broedde er al een spreeuw in, en ook zijn er gierzwaluwen en huismussen in gekomen. Dan maak ik een vreugdedansje.”