De kleine bruine 'muis' in de boom

Wilt u een boomkruiper in de tuin zien dan zijn een paar bomen in de buurt wel een vereiste, hoewel een boomkruiper ook wel tegen muren of over daken klimt. Zelfs in de bomen langs de Amsterdamse grachten zijn boomkruipers te vinden. Goed kijken is wel een vereiste, door de bruine gevlekte kleur lijken ze soms bijna één met de boom.

Met zijn spitse, licht naar beneden gebogen snavel peutert de boomkruiper kleine insecten, torretjes en spinnetjes tussen het loszittende boomschors tevoorschijn. De boomkruiper begint bijna altijd onderaan de boom en in een spiraal klimt hij langs de stam van de boom omhoog op zoek naar eten. Heel nauwgezet gaat hij te werk. Naar beneden klauteren kan de boomkruiper niet, in tegenstelling tot de flitsende boomklever. Dus vliegt de boomkruiper van de top van de boom naar beneden, naar de volgende boom.

Bij het klimmen steunt de boomkruiper op zijn stijve staartpennen, die eindigen in twee stevige punten. De 12 staartveren zijn stug, stijf en gepunt: een steuntje in de rug bij het klimmen. Doordat de staartveren over de schors slepen, slijten ze snel. Bij de boomkruiper gaan de centrale staartveren daardoor als laatste in de rui, in tegenstelling tot veel andere vogels.

Boomkruipers leven meestal niet alleen en trekken rond in kleine groepjes, vaak samen met mezen. Als het koud is kruipen meerdere boomkruipers tegen elkaar aan om de nacht warm door te komen. Dat doen ze in een nestkast of in een boomholte. Tien of meer boomkruipers bij elkaar is daarbij geen uitzondering.

Deze maand al, vlak na de kortste dag, kun je de eerste boomkruipers weer horen zingen, zeker als het zacht weer is. Het is een korte, hoge en onopvallende zang. Het eenvoudige melodietje is niet moeilijk te herkennen. Als u weet hoe de boomkruiper klinkt, ontdekt u hem overal, zelfs midden in de stad. Het is dan ook een vogel waar het, gelukkig, goed mee gaat. Door de oudere en meer gevarieerde bossen in ons land, is er voor de boomkruiper veel broedgelegenheid en voedsel bij gekomen.

Alleen bij strenge winters kan ook de boomkruiper wel wat hulp gebruiken. Het voedsel is dan onbereikbaar door ijsvorming of sneeuw. Strooi wat voedsel tussen de struiken, voor een voedertafel is de boomkruiper te schuw. Benieuwd of er een boomkruiper in uw tuin zit? Doe dan mee aan de Nationale Tuinvogeltelling op 25, 26 en 27 januari.