Natuurherstel Haringvliet ontvangt 13,5 miljoen euro van Nationale Postcode Loterij

Vogelbescherming Nederland gaat samen in een coalitie van zes organisaties het oer-Hollandse getijdenlandschap in het Haringvliet in ere herstellen. Pal onder Rotterdam ontwikkelen we op de grens van rivier en zee een prachtig natuurgebied en toeristische trekpleister waar iconen als visarend, steur, bruinvis en witsnuitdolfijn zich kunnen vestigen. Dit project is mogelijk omdat de Nationale Postcode Loterij ons op het Goed Geld Gala op 26 januari 13,5 miljoen euro uit het Droomfonds beschikbaar heeft gesteld. Een kickstart om onze droom werkelijkheid te laten worden: het afgesloten Haringvliet weer tot leven wekken.

Natuurparel

Nederland krijgt er een nieuwe natuurparel bij. ‘Natuurherstel Haringvliet’ is een uitzonderlijk project van Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, Sportvisserij Nederland, Staatsbosbeheer en Vogelbescherming Nederland, waarmee we de unieke deltanatuur in het Haringvliet weer tot leven willen wekken. We werken in dit project nauw samen met de provincie Zuid-Holland, gemeenten en ondernemers uit de regio. Allemaal mensen die van het Haringvliet weer een dynamisch gebied willen maken waar de natuur én regionale economie bloeit. Dankzij de deelnemers aan de Nationale Postcode Loterij kan iedereen straks op het water en aan de oevers genieten van unieke natuur die vrijwel is verdwenen uit de Nederlandse delta.

"Dit is een enorme opsteker voor de natuur in de delta. Voor al die trekvogels, moerasvogels en rietvogels die van dit soort zeldzame getijdengebieden afhankelijk zijn, betekent het meer leefgebied, meer voedsel, meer kansen. Dat we dankzij de Nationale Postcode Loterij met vijf andere organisaties de Nederlandse natuur zo’n grote impuls kunnen geven is fantastisch. Zeker ook omdat tienduizenden mensen van die nieuwe natuur gaan genieten en de regio rondom het Haringvliet ook nog een economische boost krijgt. Zo snijdt het mes aan twee kanten", zegt Fred Wouters, directeur van Vogelbescherming.

"En wat zou het geweldig zijn als straks de visarend broedt in het Haringvliet en je hem een vis uit het water ziet plukken als je net op de Aqualiner bent ingestapt en naar hartje Rotterdam vaart. We gaan ervoor dat het kan!"

Unieke natuur Nederlandse delta

Het Droomfonds van de Nationale Postcode Loterij – in het leven geroepen voor baanbrekende initiatieven - maakt het mogelijk een historische kans te grijpen om de bijna geheel verloren getijdennatuur in het Haringvliet te herstellen. In 2018 zet Rijkswaterstaat de Haringvlietsluizen op een kier. Door dit zogeheten ‘Kierbesluit’ kunnen trekvissen als zalm en steur de riviermonding weer vinden en de Rijn op zwemmen. Het Haringvliet krijgt dan een beetje overgangsdynamiek terug. Zoet rivierwater en zout zeewater kunnen weer voorzichtig in elkaar overlopen en er ontstaan daardoor weer stukken met brak water.

Dat is hét moment om de natuur het noodzakelijke zetje te geven, want in deze bijzondere brakwatergebieden kunnen veel zeldzame planten en dieren leven. Door het unieke landschap van slikken, schorren en rietvelden zoveel mogelijk ruimte te geven om te herstellen, vormt zich een walhalla voor vissen, dolfijnen, bruinvissen en vogels zoals lepelaar, dwergstern, zilverreiger, karekiet, visarend, zeearend en duizenden steltlopers.

Kraamkamers

De komende jaren gaat de coalitie aan de slag om de natuur in 2018 – als de Haringvlietsluizen op een kier worden gezet - te laten opbloeien. Zo worden voor de kust schelpdierbanken hersteld. Die zijn onmisbaar zijn voor een gezonde delta. Ze fungeren als kraamkamer voor vissen en trekken haaien, roggen en dolfijnen aan. Ook wordt een kweekcentrum voor steuren opgezet. Deze majestueuze trekvis trok ooit door de Rijn en groeide op in het brakke water van de delta om op te groeien en te wennen aan het zoute zeewater. Midden vorige eeuw verdween de steur door vervuiling en overbevissing.

Meer natuur en een Spiekkoepel

De coalitie gaat aan de oevers en op het Haringvliet meer natuurgebied ontwikkelen. Buitendijkse polders veranderen in brakke slikken en schorren en uitgestrekte rietvelden kunnen ontstaan. De kale, verharde en vaak levenloze oevers maken plaats voor natuurlijke oevers met vogeleilanden en geulen. Zo kunnen oorspronkelijke planten terugkeren en trekvissen en moeras- en watervogels weer genoeg voedsel, rust en bescherming vinden. Verder komt er een unieke Spiekkoepel, een plek waar natuurliefhebbers vogels in hun kolonies bijna kunnen aanraken zonder de dieren te verstoren.

Het Haringvliet beleven

Iedereen kan straks het nieuwe Haringvliet ervaren en beleven. Elektrische veerboten brengen toeristen door de natuur naar schilderachtige dorpjes. Natuurliefhebbers kunnen struinroutes tot diep in de wildernis volgen, deelnemen aan vis- en vogelexcursies en de natuur bekijken vanaf uitkijkpunten, zoals op de Slijkplaat die nu nog niet toegankelijk is.

Er zijn ook al gesprekken met recreatieondernemers en lokale bedrijven die het plan omarmen. Zo zijn er volop kansen voor horeca om streekgerechten en duurzaam gevangen vis uit de delta aan te bieden. "Voor de inwoners van Zuid-Holland en de regio is Natuurherstel Haringvliet een waar feest", Aldus gedeputeerde Han Weber van de provincie Zuid-Holland. "We krijgen er spectaculaire natuur bij én een geweldige economische en maatschappelijke impuls om in de regio te wonen en werken."

Ook Burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb, spreekt zijn steun uit voor het plan. "Met een breed scala aan partners werkt de gemeente Rotterdam aan een groenere delta in Rotterdam. Nieuwe groene oevers leveren een aantrekkelijke en klimaatbestendige leefomgeving op voor bewoners, planten én dieren en versterken zo de natuur. Het gebied rondom het Haringvliet fungeert als een soort ‘achtertuin’ voor de Rotterdammers."

• Bekijk een video over het Natuurherstel Haringvliet