Navigatie overslaan
Steenuil / Jelle de Jong Alle berichten
Steenuil / Jelle de Jong

Door Fred Wouters
Directeur Vogelbescherming

‘Natuurbescherming is mensenwerk’

Geplaatst op 22 april 2019

Vogels beschermen is een zaak van iedereen. Daarom gaat Vogelbescherming met veel partijen de samenwerking aan. Directeur Fred Wouters interviewt partners van Vogelbescherming. Deze keer: Jochem Sloothaak, coördinator Soortenbescherming van Brabants Landschap.

Jochem, waarin schuilt volgens jou de kracht van onze samenwerking voor akkervogels en in het bijzonder de patrijs?

“Voor mij is dat heel helder. Vogelbescherming weet de zaken die wij uitvinden binnen dit project – PARTRIDGE – goed te vertalen naar een breed publiek en beleidsmakers. Jullie hebben een groot bereik. Dit project is daardoor een voorbeeldproject geworden. Daarnaast kunnen we ook goed sparren over de inhoud. Als ik dan met partijen in gesprek ga die er anders over denken, zoals soms boeren of jagers, weet ik me gesteund door medewerkers van Vogelbescherming. ”

De resultaten van PARTRIDGE zijn er. Het project haalde zelfs het NOS Journaal.

“Ja, PARTRIDGE heeft veel impact. De toename van de insecten en vogels spreekt tot de verbeelding. Op veel plekken in Nederland worden onze maatregelen als voorbeeld gebruikt.”

Het gaat slecht met de biodiversiteit op het platteland. Hoe laten jullie in Brabant zien dat het anders kan?

“Op veel manieren, maar als ik één project moet noemen: ErvenPlus. We hoopten 350 erven te beplanten met fruitbomen, struweel, akkerrandjes, alles passend in het landschap, in combinatie met maatregelen voor soorten zoals steenuil en huismus. Gemeenten en provincie hielpen mee met de financiering. Er bleek een enorm animo! Na 1,5 jaar zaten we al op 600 aanmeldingen. Via een nieuw project kunnen we er binnenkort hopelijk nog eens 500 erven aan toevoegen. Zodat er nu naast onze netwerken voor weidevogelbescherming, akkervogels en uilen, ook een Brabants ervennetwerk is ontstaan. Al dat enthousiasme vind ik geweldig.”

Wat is volgens jou belangrijk om kennis te vertalen naar boeren en vrijwilligers in het veld?

“Een gouden regel als het om boeren gaat, is om niet meteen een kaart laten zien waarin op hun grond al dingen zijn ingetekend. Dat geeft gedonder. Of met gelikte presentaties of projectplannen. Ik ken die plannen wel, maar leg het genuanceerd en persoonlijk uit. En geef mensen de kans om mee te denken. Dan is het wel de kunst om op één lijn te komen, zoals bij PARTRIDGE is gelukt.”

Wat is een goede maatregel die op het boerenland effect zou hebben.

“Werk alleen met sociale en ecologisch onderlegde gebiedscoördinatoren. Zij moeten de deuren openen en de kwaliteit versterken van het agrarisch natuurbeheer. Ze spelen een cruciale rol. Boeren kunnen als collectief subsidies krijgen voor natuurmaatregelen. Daarvoor hebben de agrarische collectieven gebiedscoördinatoren aangesteld. Die mensen moeten een vergoeding krijgen, zodat het werk doorgaat, ook als er tijdgebrek is of er is weerstand (of discussie). Het moeten mensen zijn die van nature verbindend zijn én kennis van de ecologie hebben. In de Brabantse gebieden waar dat zo is, gaat het meteen stukken beter met de natuur.”

Hoe pak jij dat aan?

“Ik laat de realiteit zien. Bij presentaties toon ik de trieste beelden van dode kievitkuikens. Slechts 10 procent van de jongen worden groot, bij lange na niet genoeg. Het bodemleven, de insecten, de vogels, het gaat allemaal achteruit bij ons op de zandgronden. Het is dramatisch. Daarom is het nu nodig om wat te doen. Daarom laat ik ook de hoopgevende beelden zien dat we op gebiedsniveau successen boeken met akkerrandenbeheer en plasdrassen voor weidevogels. Zo zien mensen de veerkracht van de natuur. Zowel de harde werkelijkheid als de mogelijkheid om iets te doen dat effect sorteert, daarmee weten we te motiveren. Ondertussen is er sprake van andere vormen van landbouw, dat is de echte oplossing. Boeren moeten meer kunnen verdienen aan duurzaam geproduceerde producten, zodat natuurmaatregelen mogelijk worden.”

Wat kan je als ‘gewone Nederlander’ doen?

“Drie dingen. Word lid van een natuurorganisatie. Daarmee staan die sterker als ze lobbyen voor een ander beleid. Je kunt ook meehelpen als vrijwilliger tijdens natuurwerkdagen, of tijdens vogeltellingen. En kies in de supermarkt voor producten die natuurvriendelijk zijn geproduceerd. Dat kan weidevogelvriendelijke zuivel zijn of vlees met het Beter Leven keurmerk, maar wij hebben bijvoorbeeld ook Patrijzen-pannenkoekenmeel op de markt gebracht. Dat werkt geweldig en zet mensen aan tot nadenken.”

Wat motiveert jou om je in te zetten voor natuur?

“Afgelopen week gingen we patrijzen tellen op basis van hun geluid. Dan staan er ineens 23 vrijwilligers om 5.30 uur in de polder, met veel nieuwe gezichten. Daar krijg ik energie van. Andere mensen activeren om zich in te zetten voor natuurbescherming, dat kan een bewoner zijn, of iemand van de gemeente - dat is mijn missie! Wie de natuur niet eerst ontdekt, zal haar ook niet gaan beschermen. Natuurbescherming is mensenwerk.”

Patrijs / Elwin van der Kolk Patrijs / Elwin van der Kolk

Vogelbescherming en Brabants Landschap

Onder de naam PARTRIDGE werkt Vogelbescherming samen met Brabants Landschap en andere partners - nationaal en internationaal - aan de bescherming van vooral de patrijs. Hard nodig, want deze alom geliefde boerenlandvogel is sinds 1975 met 90 procent achteruit gegaan. Fred Wouters: “De eerste resultaten van PARTRIDGE zijn spectaculair. Vooral de keverbanken leidden tot een ware insectenexplosie. Goed voor de biodiversiteit, goed voor vogels. Zo’n succes doet er toe in het landelijk gebied, waar Nederland door een ondergrens is gezakt als het om natuur gaat. Jochem is met zijn enthousiasme en kennis een belangrijke drijvende kracht binnen het project.”

Vogelbescherming is coördinator van het PARTRIDGE-project in Nederland met voorbeeldgebieden in Brabant en Zeeland. In dit project werken we samen met partners in Engeland, Schotland, België en Duitsland. PARTRIDGE kreeg een Interreg-subsidie van de EU.

PARTRIDGE project

Lees hier alles over het internationale PARTRIDGE project. Bloemenblokken, keverbanken en patrijzenhagen zorgen ervoor dat akkervogels zoals de patrijs niet uitsterven in Europa.

lees meer

Meer verhalen .... in Vogels

Vogels is het tijdschrift voor onze leden, met prachtige fotoreportages en opmerkelijke verhalen. Een scala aan groot en klein nieuws, over vogels, kijk- en excursietips en nog veel meer. Word lid en ontvang
Vogels 5x per jaar.

Lees meer