Meer schaalgrootte nodig bij natuurinclusief bouwen

Waarom heeft Natuur & Milieu zich zo ingespannen voor het manifest Bouwen voor Natuur?

“Het past goed in onze visie. Wij richten ons op het verbeteren van omstandigheden waaronder biodiversiteit kan floreren. En Natuur & Milieu is ook al actief in de gebouwde omgeving vanwege de klimaatopgave waarbij we CO2-reductie nastreven. Tegelijk is er een grote urgentie: gebouwbewonende soorten zoals huismus, gierzwaluw en vleermuizen hebben het moeilijk. Dus als het nieuwe kabinet een miljoen huizen gaat bouwen, moet het daar wel van doordrongen zijn. Te meer omdat huizen er al gauw 50-100 jaar staan. Het manifest is wat ons betreft óók belangrijk, omdat het nu stokt met natuurinclusieve bouw. Er zijn zeker goede voorbeelden. We weten dus hoe het moet. Maar schaalgrootte ontbreekt. Natuurvoorzieningen zijn te vaak extra’s die sneuvelen, zodra een bouwplan concreet wordt. Natuurinclusief bouwen moet daarom een verplicht karakter krijgen en niet afhankelijk zijn van alleen de goedertierenheid van een bouwbedrijf of ontwikkelaar.”

Het mooie van het manifest is ook dat bouwers het hebben ondertekend.

“Dat maakt het inderdaad bijzonder. Niet alleen bouwbedrijven, maar ook architecten, vastgoedontwikkelaars en banken hebben mee-ondertekend. Mijn inschatting is dat zij vooral op zoek zijn naar brede toepassing door alle partijen. Zij waren in veel gevallen betrokken bij voorbeeldprojecten. Maar het heeft past impact als iedereen het doet! Daarom vragen ook zij om regulering. Door die gezamenlijke ondertekening is het manifest een krachtig signaal aan de politiek.”

‘Bouwen voor natuur’ gaat niet alleen over neststenen in gebouwen, of bijvoorbeeld groene daken en natuurlijke tuinen, maar ook over groene buurten en wijken. Dat laatste kan kostbaar zijn. Hoe zie jij dat?

“Inderdaad, kosten voor zaken als neststenen en groene daken zijn peanuts als je kijkt naar de totale kosten van bouwprojecten. Bij groen in de wijk is dat anders. Want op die plek kan dan geen woning staan. Maar, telde besparingen van meer groen óók mee. Meer groen helpt enorm als verkoeling tegen stedelijke hittestress en als opvang van water bij zware regenval.”

Mensen waarderen woningen in een groene omgeving! Het loont de moeite om zo’n integrale berekening te maken.

“Zo vergroten we het draagvlak voor groene maatregelen.”

Soms staan klimaatmaatregelen op gespannen voet met soortenrijkdom. Hoe staan jullie daar in?

“Er zijn grote dilemma’s. De noodzaak van het opwekken van duurzame energie is glashelder. Maar dat moet niet koste gaan van natuur en vogels. Dat zien wij uiteraard ook. Het gaat dus vooral om locatiekeuze. Daar blijven we graag met Vogelbescherming over in gesprek. Een ander treffend dilemma is isolatie. Goed geïsoleerde woningen zijn energiezuinig. Maar het betekent ook dat gebouwbewonende soorten zoals gierzwaluwen en vleermuizen moeilijker in kieren en gaten terecht kunnen. Dus je zal met aanvaardbare kosten voor huiseigenaren voor alternatieve broed- en verblijfplaatsen moeten zorgen, die ook echt gebruikt worden. Een panklare oplossing is er nog niet. We zijn erover in gesprek met jullie en met gemeenten en Rijk.”

Gemeenten moeten op dit punt goede informatie aan huiseigenaren geven: houd rekening met vogels en vleermuizen als je gaat isoleren. Je moet ecologische onderzoek uitvoeren. Dat gebeurt niet overal.

“Dat was ook onze waarneming. Precies daarom willen we dit graag agenderen.”

Zie jij nog andere thema’s waarbij Vogelbescherming samen met Natuur & Milieu kan optrekken?

“De waterkwaliteit van het oppervlaktewater. We zijn met een groot project begonnen om die te verbeteren. Juist de kleinere wateren zijn behoorlijk vervuild, zeker in vergelijking tot de grote wateren. Terwijl die kleine waterenjuist de kraamkamers zijn van de biodiversiteit. En daar profiteren dus ook vogels van.”

Heb je eigenlijk iets met vogels?

“Vogels kijken is een grote hobby van me. Dat inspireert me ook in mijn werk. Mijn vader en grootvader vogelden al, maar mijn moeder nam me als kind voor het eerst mee op excursie. Mijn kinderen zijn ook weer geïnteresseerd  in vogels. Vroeger ging ik met mijn vader in alle vroegte in een bootje de Nieuwkoopse Plassen op. Toen kon je daar nog woudaapjes mooi door het riet zien klauteren. Een betoverend gezicht! Die favoriete soort heb ik sinds de jaren ’80 in Nederland niet meer gezien. Een paar jaar terug zag ik ‘m met mijn zoon in het riet van een meertje in Italië. Totaal onverwachts, het raakte me diep. Als dat toch weer in Nederland zou kunnen…”