Geplaatst op 16 oktober 2023
Het was opvallend nieuws uit de Stadsvogelbalans die Vogelbescherming Nederland liet opstellen door Sovon Vogelonderzoek. Van de vogels die gebruik maken van de struiken in onze tuinen en parken zijn er steeds minder. Merels, zanglijsters, staartmezen, groenlingen en winterkoningen: ze hebben het moeilijk. Het zijn de vogels die hun nesten bouwen in de struiken of op de grond onder een struik en die hun voedsel zoeken in het groen in de omgeving. De conclusie ligt voor de hand. Rommelhoekjes worden vervangen door grasveldjes of tegels en struiken en hagen worden vervangen door schuttingen. Maar daar kunnen we iets aan doen!
Heggen hebben veel voordelen. Ze geven privacy en beschutting tegen weer en wind. Ze laten wel een klein beetje wind door, zodat ze bij een stevige storm niet zo snel omwaaien als schuttingen. Maar heggen dienen vooral als voedselbron en leefgebied voor vogels en de veel andere dieren in de omgeving. In, op en onder een heg kunnen wel honderden soorten wilde dieren leven: insecten en andere ongewervelde dieren, kleine zoogdieren, amfibieën, reptielen én vogels.
De herfst is het perfecte seizoen om een heg (of haag of struik) te planten. Vaak vriest het nog niet en er valt genoeg regen. Zo kan de plant goed wortelen en volop bloeien in het voorjaar. Plant wel een inheemse soort. Inheems betekent dat de planten hier van nature voorkomen en dus een sterke relatie hebben met de insecten en vogels die hier leven. Ze kunnen soms niet zonder elkaar. Nog een tip: heb je een klein tuintje? Plant dan een klein hegje, bijvoorbeeld in een hoek van de tuin. Je kunt het zo groot, of zo klein maken als je zelf wilt.
Wat is nu het verschil tussen een heg of een haag? Dat zit ‘m in de bewerking. Een heg is een dichte rij struiken die vrij uitgroeien en die af en toe wordt gesnoeid. Een haag is een dichte rij struiken die jaarlijks wordt gesnoeid. De heg is dus wat ruiger en wilder en kan meer bloemen en vruchten dragen. Is de tuin te klein voor een heg of haag? Plaats dan een losse struik, of denk eens aan een klimplant.
De beste heggen bestaan uit verschillende soorten planten, die op verschillende tijdstippen bloeien en bessen dragen. Zo heeft de heg het hele jaar door iets te bieden aan de vogels en andere heg-gebruikers. Denk bijvoorbeeld aan:
Haagbeuk
Carpinus betulus
Beuk
Fagus sylvatica
Wilde liguster
Ligustrum vulgare
Taxus
Taxus baccata
Hulst
Ilex aquifolium
Spaanse aak of Veldesdoorn
Acer campestre
Gelderse roos
Viburnum opulus
Wilde liguster
Ligustrum vulgare
Hondsroos
Rosa canina
Hulst
Ilex aquifolium
Meidoorn (Eenstijlig)
Crataegus monogyna
Sleedoorn
Prunus spinosa
Vlier
Sambucus nigra
Zuurbes
Berberis vulgaris
Egelantier
Rosa rubiginosa
Framboos
Rubus idaeus
Rode bosbes/ vossebes
Vaccinium vitis-idaea
Vogelkers
Prunus padus
Wilde kardinaalsmuts
Euonymus europaeus
Boswilg
Salix caprea
Hazelaar
Corylus avellana
Wilde lijsterbes
Sorbus aucuparia
Sporkehout of vuilboom
Frangula alnus
Duindoorn
Hippophae rhamnoides
Gele kornoelje
Cornus mas
Rode kornoelje
Cornus sanguinea
De heg of haag kun je natuurlijk zo hoog laten groeien als je zelf wenst. Benieuwd hoe vogelvriendelijk jouw tuin is? Kijk dan eens met een kritisch oog naar het geheel. Als je zelf een vogel zou zijn, zou je hier dan kunnen schuilen? Is er voedsel te vinden en een nest te bouwen? Vogels houden van gelaagdheid in de tuin, dat betekent dat ze zowel op de grond als in een boom kunnen vinden wat ze nodig hebben. Denk hierbij aan een bloemrijk grasveld, bodembedekkers en kruiden op de grond. Ga meer de hoogte in met struiken en heggen en eindig met een boompje. Hoe meer gelaagdheid er in een tuin zit, hoe idealer de tuin voor verschillende vogels is.
Dus plant mee en maak een heg of haag. In onze webwinkel zijn verschillende soorten te koop. En bekijk onze tips voor een vogelvriendelijke tuin.
Voor vogels is het vooral belangrijk welke planten er in de tuin staan. Kies voor planten, bomen en struiken waar ze voedsel kunnen vinden en nestelen en schuilen. In onze webwinkel kun je diverse vogelvriendelijke planten kopen.
Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Hang je wel eens een vetbolletje voor ze op? Je kunt nog meer doen. Doe de gratis Postcode Vogelcheck en ontdek welke vogels in jouw buurt leven en hoe je deze vogels kunt helpen.