Hoe bepaal je je stem bij de EU-verkiezingen?

1 Stem op een partij die de Green Deal in hoog tempo wil voortzetten

2 Selecteer een partij die het Europese landbouwbeleid wil vergroenen

3 Check of een partij natuurbescherming en natuurherstel hoog in het vaandel heeft staan

4 Kies een partij die van waterkwaliteit een hoge prioriteit maakt

5 Beoordeel een partij op klimaatambitie

Klimaatverandering en milieuvervuiling en alle gevolgen daarvan vormen grote bedreigingen voor Europa. Om deze bedreigingen een halt toe te roepen, kwam de Europese Commissie een aantal jaar geleden met de baanbrekende Green Deal; een pakket aan maatregelen om de CO2-uitstoot te beperken, onze natuur te herstellen en een duurzame voedselvoorziening te garanderen. Prachtige ambities waaraan de afgelopen jaren hard is gewerkt, ook in Nederland. Helaas wordt de Green Deal recent steeds verder uitgekleed. En dat moet niet.

Wist je dat bijna een derde van de reguliere Europese begroting besteed wordt aan de landbouwsubsidies? Een gigantisch bedrag. Alleen al in Nederland gaan er jaarlijks honderden miljoenen naar de landbouwsector. Helaas wordt daarmee vooral de intensivering gericht op goedkope bulkproductie van landbouwgoederen gestimuleerd. Een vorm van landbouw die niet alleen de balans met de natuur kwijt is – de afname van broedvogels op het platteland is schrikbarend groot –, maar waar bovendien voor boeren geen duurzaam verdienmodel uit te halen valt.

Het kan anders. Door landbouwsubsidies uit te keren aan boeren die bijvoorbeeld geen pesticiden gebruiken, juist wel aan weidevogelbeheer doen of het streekeigen landschap beheren, wordt natuurvriendelijk boeren beloond. Zulke maatregelen zijn goed voor natuurherstel op het boerenland en voor vogels zoals grutto en kievit. Er zijn genoeg voorbeelden voor hoe het wel kan.

Voor de bescherming van vogels en natuur kunnen we niet zonder EU-wet- en regelgeving. In het bijzonder de Vogel- en Habitatrichtlijn. Dankzij deze wetten moeten lidstaten goed zorgen voor de Europa levende vogels, leefgebieden en wilde dier- en plantsoorten. Er zijn bovendien Natura 2000-gebieden aangewezen, waar strikte beschermingseisen gelden omdat er bijzondere soorten voorkomen.

Niet alle politieke partijen zijn blij met de Europese natuurbeschermingsregels, zoals blijkt uit de stikstofdiscussie. In plaats van serieus werk te maken van stikstofreductie en natuurherstel zoeken sommige politici juist naar manieren om het natuurbeleid af te zwakken en Natura 2000-gebieden te schrappen.

Dat is zeer onverstandig, we hebben natuur(gebieden) keihard nodig. De natuur is onze beste bondgenoot als het gaat om de desastreuse gevolgen tegen te gaan van de opwarming van de aarde, voor een duurzame voedselvoorziening en een gezonde leefomgeving. Elke euro die je nu investeert, levert op termijn 8 tot 38 euro op.

In 2000 hebben Europese landen afgesproken dat de waterkwaliteit in 2027 op orde moet zijn. Dat geldt voor sloten, rivieren en beken. Inmiddels is het 2024 en voldoet slechts 4 procent van onze wateren hier aan. Nederland stevent hiermee af op een nieuwe stikstofcrisis, want Brussel kan juridische actie ondernemen als de doelen niet gehaald worden.

Heel veel vogels zijn afhankelijk van de waterrijke deltanatuur van Nederland. Maar wij zelf natuurlijk net zo hard. Het RIVM waarschuwt nu al voor het ontbreken van voldoende schoon drinkwater. Voortvarende actie is dus keihard nodig, juist ook op Europees niveau. Vervuild water stroomt tenslotte ook uit het buitenland de Nederlandse rivieren in.

De meeste partijen vinden intussen wel dat klimaatverandering een van de grootste bedreigingen van onze tijd is. Maar de meningen verschillen sterk over de snelheid en de manier waarop het probleem moet worden tegengegaan.

Een ding is duidelijk: klimaatverandering is desastreus, ook voor veel vogels. Zeker als Nederland de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs wil halen, is nu aanvullende actie nodig. Dat betekent nóg sneller CO2-reduceren en volop inzetten op zon- en windenergie – wel op de plekken die vogels en natuur zo min mogelijk schaden. En niet te vergeten, de natuur inzetten als bondgenoot! Natuur houdt namelijk water vast, zorgt voor verkoeling, legt CO2 vast en beschermt ons tegen overstromingen.