De kunst van het foto’s kiezen

Uit lezersonderzoeken die we zo nu en dan uit laten voeren, blijkt keer op keer dat onze leden de foto’s het meest waarderen. Wel sneu voor onze redactieleden en vaste auteurs die zich de vingers blauw typen en ’s nachts wakker liggen van een gevreesd schrijversblok. Jac P. Thijsse zei het 100 jaar geleden al: “Een foto zegt meer dan 1000 woorden.” En gelijk heeft ie.

Vandaar dat we ook heel veel zorg en tijd besteden aan het kiezen van de beste foto’s voor ons blad. Hoe gaat dat in zijn werk? Wanneer de auteurs hun teksten hebben ingeleverd, maak ik het zogenaamde fotolijstje. Per artikel / onderwerp / rubriek noteer ik wat voor soort foto’s er bij het verhaal passen. Welke vogelsoorten, vliegend, in actie, met jongen, zomer- of winterkleed enz. Komt er een type landschap of specifiek gebied in voor, moet er een portret van de geïnterviewde bij? Op die manier ontstaat er een wensenlijstje van pakweg zo’n 60 tot 75 onderwerpen. De foto’s moeten passen bij het seizoen, bij de sfeer van het verhaal en wat we als vereniging willen uitstralen.
Dit fotolijstje gaat naar de zes natuurfotobureaus in Nederland en België, waar we nauw mee samenwerken.

Onze fotobureaus doen hun stinkende best en zoeken de mooiste foto’s bij elkaar. Tegelijkertijd surfen Pauline, zij voert het redactiesecretariaat in Zeist, en ik over internet op zoek naar aanvullende beelden. Uiteindelijk hebben we een verzameling van honderden, soms wel een paarduizend, foto’s die eigenlijk allemaal in het blad zouden kunnen. Maar voor ieder nummer hebben we gemiddeld zo’n 60 tot 65 foto’s nodig. Dit betekent dat er flink geschift moet worden. Die eerste selectie maken Pauline en ik samen achter de computer. Vaak zijn we het onmiddellijk samen eens, maar soms ook niet. Uiteindelijk houden we zo’n 300 schitterende foto’s over. Het resultaat van enige dagen werk.

Een dag later reis ik met de fotoselectie op een USB-stick naar onze vormgever in Amsterdam. Samen met artdirector Janneke Smale van het ontwerpbureau Saiidsmale, bespreek ik foto voor foto. We letten dan vooral op sfeer, kleur, compositie, functie van het beeld, wat moet het overbrengen enz. enz. Soms roept Janneke: “Te saai, onscherp, te weinig kleur, vogel op een stokje, te rommelig enz.” Een vormgever let nu eenmaal op andere dingen, dan wij vogelliefhebbers die het al gauw mooi vinden als een vogel goed herkenbaar op de foto staat. Van de 300 beelden blijft ongeveer de helft over, waarmee Janneke aan de slag gaat. Zij maakt het blad op met de overgebleven selectie en een paar weken later ligt er een eerste proef van het komende nieuwe nummer. Altijd een spannend moment.

Volgende keer bekijken we de proeven.